ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਖਾਣ-ਪੀਣ ਦੀ ਆਦਤ ਨੂੰ ਬਦਲਣਾ ਕਿਸੇ ਚੁਣੌਤੀ ਤੋਂ ਘੱਟ ਨਹੀਂ। ਖਾਸ ਕਰਕੇ ਜਦੋਂ ਗੱਲ ਆਵੇ ਚਿੱਟੀ ਬ੍ਰੈੱਡ ਦੀ — ਜੋ ਅਕਸਰ ਹਰ ਘਰ ਦੇ ਨਾਸ਼ਤੇ ਦਾ ਹਿੱਸਾ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਪਰ ਕੀ ਤੁਹਾਨੂੰ ਪਤਾ ਹੈ ਕਿ ਚਿੱਟੀ ਬ੍ਰੈੱਡ ਸਿਹਤ ਲਈ ਕਿੰਨੀ ਹੱਦ ਤੱਕ ਨੁਕਸਾਨਦਾਇਕ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਹੋਲ ਵੀਟ ਬ੍ਰੈੱਡ (ਸਾਬਤ ਕਣਕ ਦੀ ਬ੍ਰੈੱਡ) ਕਿਉਂ ਬਿਹਤਰ ਮੰਨੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ?
ਹੁਣ ਬ੍ਰਿਟੇਨ ਦੇ ਵਿਗਿਆਨੀ ਅਜਿਹੀ ਬ੍ਰੈੱਡ ਬਣਾਉਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ ਜੋ ਹੋਲ ਵੀਟ ਬ੍ਰੈੱਡ ਜਿੰਨੀ ਸਿਹਤਮੰਦ ਹੋਵੇ ਪਰ ਸਵਾਦ, ਬਣਾਵਟ ਅਤੇ ਰੰਗ ਚਿੱਟੀ ਬ੍ਰੈੱਡ ਵਰਗਾ ਹੀ ਰਹੇ। ਇਹ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟ ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਸਰਕਾਰ ਵੱਲੋਂ ਫੰਡ ਕੀਤਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ ਜਿਸ ਦਾ ਮਕਸਦ ਸਿਹਤ ਅਤੇ ਸੁਆਦ ਵਿਚ ਸੰਤੁਲਨ ਬਣਾਉਣਾ ਹੈ।
ਵਿਗਿਆਨੀਆਂ ਦਾ ਨਵਾਂ ਪ੍ਰਯੋਗ
ਏਬਰਿਸਟਵਿਥ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਦੀ ਡਾਕਟਰ ਕੈਥਰੀਨ ਹਾਵਰਥ ਇਸ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਕਰ ਰਹੀ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਟੀਮ ਮੌਜੂਦਾ ਚਿੱਟੇ ਆਟੇ ਦਾ ਵਿਗਿਆਨਕ ਵਿਸ਼ਲੇਸ਼ਣ ਕਰ ਰਹੀ ਹੈ ਤਾਂ ਜੋ ਪਤਾ ਲੱਗ ਸਕੇ ਕਿ ਪੀਸਣ ਦੀ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਦੌਰਾਨ ਕਿਹੜੇ ਪੋਸ਼ਕ ਤੱਤ ਖਤਮ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਹਨ।
ਟੀਮ ਨੇ ਬ੍ਰੈੱਡ ਦੇ ਮਿਸ਼ਰਣ ਵਿੱਚ ਮਟਰ, ਬੀਨ, ਛੋਲੇ, ਜਵਾਰ, ਬਾਜਰੇ ਅਤੇ ਕੁਇਨੋਆ ਵਰਗੇ ਅਨਾਜ ਸ਼ਾਮਲ ਕਰਨ ਦੀ ਯੋਜਨਾ ਬਣਾਈ ਹੈ। ਇਹ ਸਭ ਪਦਾਰਥ ਵਿਟਾਮਿਨ, ਮਿਨਰਲ ਅਤੇ ਫਾਈਬਰ ਨਾਲ ਭਰਪੂਰ ਹੁੰਦੇ ਹਨ।
ਚਿੱਟੇ ਆਟੇ ਵਿੱਚ ਆਮ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਜੋ ਚੋਕਰ (bran) ਅਤੇ ਜਰਮ (germ) ਹਟਾ ਦਿੱਤੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਵੀ ਕੁਝ ਮਾਤਰਾ ਵਿੱਚ ਵਾਪਸ ਸ਼ਾਮਲ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇਗਾ ਤਾਂ ਜੋ ਆਟਾ ਹੋਰ ਪੋਸ਼ਟਿਕ ਬਣ ਸਕੇ।
ਸਵਾਦ ਅਤੇ ਸਿਹਤ ਦਾ ਸੰਤੁਲਨ — ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੀ ਚੁਣੌਤੀ
ਡਾਕਟਰ ਹਾਵਰਥ ਕਹਿੰਦੀ ਹੈ ਕਿ ਚਿੱਟੀ ਬ੍ਰੈੱਡ ਦਾ ਸਵਾਦ ਅਤੇ ਨਰਮੀ ਉਸਦੀ ਪਛਾਣ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਇਸ ਦੇ ਰੰਗ, ਬਣਾਵਟ ਜਾਂ ਸੁਆਦ ਵਿੱਚ ਥੋੜ੍ਹਾ ਵੀ ਫਰਕ ਆ ਜਾਵੇ ਤਾਂ ਲੋਕ ਇਸਨੂੰ ਤੁਰੰਤ ਪਸੰਦ ਕਰਨਾ ਛੱਡ ਦਿੰਦੇ ਹਨ।
ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟ ਇੱਕ ਨਾਜ਼ੁਕ ਸੰਤੁਲਨ ਵਾਂਗ ਹੈ — “ਅਸੀਂ ਚਾਹੁੰਦੇ ਹਾਂ ਕਿ ਬ੍ਰੈੱਡ ਖਾਣ ਵਾਲੇ ਨੂੰ ਸਵਾਦ ਵੀ ਉਹੀ ਮਿਲੇ, ਪਰ ਉਸ ਵਿੱਚ ਪੋਸ਼ਣ ਦੋਗੁਣਾ ਹੋ ਜਾਵੇ।”
ਪਹਿਲੀ ਟੈਸਟ ਬ੍ਰੈੱਡ ਦਾ ਅਨੁਭਵ
ਸ਼ਿਪਟਨ ਮਿਲ ਦੇ ਪ੍ਰੋਡਕਟ ਵਿਕਾਸ ਪ੍ਰਬੰਧਕ ਕ੍ਰਿਸ ਹੋਲੀਸਟਰ ਨੇ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟ ਦੀ ਪਹਿਲੀ ਟੈਸਟ ਬ੍ਰੈੱਡ ਤਿਆਰ ਕੀਤੀ।
ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਨਵੀਂ ਬ੍ਰੈੱਡ ਚਿੱਟੀ ਬ੍ਰੈੱਡ ਵਰਗੀ ਹੀ ਲੱਗਦੀ ਸੀ, ਪਰ ਕੁਝ ਜ਼ਿਆਦਾ ਕੁਰਕੁਰੀ (crispy) ਸੀ। ਸਵਾਦ ਵਿੱਚ ਵੀ ਵੱਡਾ ਫਰਕ ਨਹੀਂ ਸੀ, ਹਾਲਾਂਕਿ ਕੁਝ ਮੋਟਾਪੇ ਦੀ ਮਹਿਸੂਸ ਹੋਈ।
ਕ੍ਰਿਸ ਨੇ ਕਿਹਾ, “ਸਾਡਾ ਟੀਚਾ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਆਮ ਵਿਅਕਤੀ ਸੁਪਰਮਾਰਕੀਟ ਵਿੱਚ ਖੜ੍ਹਾ ਹੋ ਕੇ ਇਹ ਪਛਾਣ ਨਾ ਕਰ ਸਕੇ ਕਿ ਇਹ ਚਿੱਟੀ ਹੈ ਜਾਂ ਨਹੀਂ, ਪਰ ਖਾਣ ਨਾਲ ਉਸਦੀ ਸਿਹਤ ਬਿਹਤਰ ਹੋ ਜਾਵੇ।”
ਇਹ ਉਮੀਦ ਕੀਤੀ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ ਕਿ ਇਹ “ਸੁਪਰ ਬ੍ਰੈੱਡ” ਅਗਲੇ ਦੋ ਸਾਲਾਂ ਵਿੱਚ ਬਜ਼ਾਰ ਵਿੱਚ ਆ ਸਕਦੀ ਹੈ।
ਵਿਗਿਆਨੀ ਕੀ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ
ਡਾਕਟਰ ਅਮਾਂਡਾ ਲੋਇਡ, ਜੋ ਇਸ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟ ਵਿੱਚ ਹਾਵਰਥ ਦੇ ਨਾਲ ਕੰਮ ਕਰ ਰਹੀ ਹਨ, ਕਹਿੰਦੀ ਹੈ ਕਿ “ਜੇਕਰ ਆਮ ਬ੍ਰੈੱਡ ਦੀ ਪੋਸ਼ਣ ਗੁਣਵੱਤਾ ਵਧਾਈ ਜਾ ਸਕੇ, ਤਾਂ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਸਿਹਤ ਵਿੱਚ ਵੱਡਾ ਸੁਧਾਰ ਆ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਸਿਰਫ਼ ਇੱਕ ਖਾਣੇ ਦੀ ਗੱਲ ਨਹੀਂ — ਇਹ ਸਿਹਤਕ੍ਰਾਂਤੀ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ।”
ਸਿਟੀ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਦੇ ਪ੍ਰੋਫੈਸਰ ਟਿਮ ਲੈਂਗ, ਜੋ ਖੋਜ ਟੀਮ ਤੋਂ ਬਾਹਰਲੇ ਵਿਗਿਆਨੀ ਹਨ, ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ ਕਿ “ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਲੋਕ ਇੱਕ ਸਦੀ ਤੋਂ ਚਿੱਟੀ ਬ੍ਰੈੱਡ ਨਾਲ ਜੁੜੇ ਹੋਏ ਹਨ। ਜੇ ਵਿਗਿਆਨੀ ਉਸੇ ਸੁਆਦ ਵਿੱਚ ਹੋਰ ਪੋਸ਼ਣ ਜੋੜ ਸਕਦੇ ਹਨ, ਤਾਂ ਇਹ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਸਿਹਤ ਲਈ ਵੱਡੀ ਜਿੱਤ ਹੋਵੇਗੀ।”
ਚਿੱਟੀ ਬ੍ਰੈੱਡ ਅਤੇ ਹੋਲ ਵੀਟ ਬ੍ਰੈੱਡ ਵਿੱਚ ਅੰਤਰ
ਹੋਲ ਵੀਟ ਬ੍ਰੈੱਡ ਸਾਬਤ ਕਣਕ ਨਾਲ ਬਣਦੀ ਹੈ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਕਣਕ ਦੇ ਤਿੰਨ ਹਿੱਸੇ ਸ਼ਾਮਲ ਹੁੰਦੇ ਹਨ —
- ਚੋਕਰ (Bran): ਬਾਹਰੀ ਪਰਤ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਐਂਟੀਓਕਸੀਡੈਂਟ, ਫਾਈਬਰ ਅਤੇ ਖਣਿਜ ਹਨ।
- ਜਰਮ (Germ): ਅਨਾਜ ਦਾ ਜੀਵੰਤ ਹਿੱਸਾ, ਜੋ ਵਿਟਾਮਿਨ ਬੀ, ਪ੍ਰੋਟੀਨ ਅਤੇ ਸਿਹਤਮੰਦ ਚਰਬੀਆਂ ਨਾਲ ਭਰਪੂਰ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।
- ਐਂਡੋਸਪਰਮ: ਅੰਦਰਲਾ ਹਿੱਸਾ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਕਾਰਬੋਹਾਈਡਰੇਟ ਅਤੇ ਕੁਝ ਪ੍ਰੋਟੀਨ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।
ਚਿੱਟੀ ਬ੍ਰੈੱਡ, ਦੂਜੇ ਪਾਸੇ, ਸਿਰਫ਼ ਐਂਡੋਸਪਰਮ ਤੋਂ ਬਣਦੀ ਹੈ। ਚੋਕਰ ਅਤੇ ਜਰਮ ਹਟਾ ਦਿੱਤੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਰੰਗ ਤਾਂ ਚਿੱਟਾ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਪਰ ਪੋਸ਼ਣ ਖਤਮ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਕੈਲੋਰੀ ਇਕੋ, ਪਰ ਗੁਣਵੱਤਾ ਵੱਖਰੀ
ਦੋਵੇਂ ਬ੍ਰੈੱਡਾਂ ਵਿੱਚ ਕੈਲੋਰੀਆਂ ਲਗਭਗ ਬਰਾਬਰ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ, ਪਰ ਅੰਤਰ ਪੋਸ਼ਣ ਦੇ ਪੱਧਰ ਦਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਹੋਲ ਵੀਟ ਬ੍ਰੈੱਡ ਵਿੱਚ ਵੱਧ ਫਾਈਬਰ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਜੋ ਪਚਣ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਕਰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਤੱਕ ਭੁੱਖ ਨਹੀਂ ਲੱਗਣ ਦਿੰਦਾ।
ਉਲਟ, ਚਿੱਟੀ ਬ੍ਰੈੱਡ ਜ਼ਿਆਦਾ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਪਚਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਖੂਨ ਵਿੱਚ ਸ਼ੂਗਰ ਦਾ ਪੱਧਰ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਵਧਾ ਦਿੰਦੀ ਹੈ।
ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਡਾਇਬੈਟਿਕ ਐਸੋਸੀਏਸ਼ਨ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਜੋ ਲੋਕ ਨਿਯਮਤ ਤੌਰ ’ਤੇ ਸਾਬਤ ਅਨਾਜ ਖਾਂਦੇ ਹਨ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ ਦਿਲ ਦੀਆਂ ਬਿਮਾਰੀਆਂ, ਸਟ੍ਰੋਕ, ਡਾਇਬਟੀਜ਼ ਅਤੇ ਆਂਤਾਂ ਦੇ ਕੈਂਸਰ ਦਾ ਖਤਰਾ ਤਕਰੀਬਨ 30 ਫੀਸਦੀ ਘਟ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਚਿੱਟੀ ਬ੍ਰੈੱਡ ਕਿਉਂ ਬਣੀ ਮਸ਼ਹੂਰ?
ਕ੍ਰਿਸ ਹੋਲੀਸਟਰ ਦੱਸਦੇ ਹਨ ਕਿ ਪਹਿਲਾਂ ਚਿੱਟੀ ਬ੍ਰੈੱਡ ਅਮੀਰ ਵਰਗ ਦੀ ਪਛਾਣ ਸੀ ਕਿਉਂਕਿ ਇਹ ਰਿਫਾਈਨ ਆਟੇ ਨਾਲ ਬਣਦੀ ਸੀ ਜੋ ਮਹਿੰਗੀ ਹੁੰਦੀ ਸੀ। ਇਸ ਕਰਕੇ ਆਮ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਲੱਗਦਾ ਸੀ ਕਿ ਚਿੱਟੀ ਬ੍ਰੈੱਡ ਖਾਣ ਨਾਲ ਉਹਨਾਂ ਦਾ ਦਰਜਾ ਉੱਚਾ ਹੋ ਜਾਵੇਗਾ।
ਪਰ ਜਦੋਂ ਖੋਜਾਂ ਨੇ ਸਾਬਤ ਕੀਤਾ ਕਿ ਹੋਲ ਵੀਟ ਬ੍ਰੈੱਡ ਹੋਰ ਪੋਸ਼ਟਿਕ ਹੈ, ਤਾਂ ਕਈ ਲੋਕਾਂ ਨੇ ਆਪਣੀ ਖੁਰਾਕ ਬਦਲੀ। ਫਿਰ ਵੀ, ਅੱਜ ਵੀ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਲੋਕ ਆਦਤਨ ਚਿੱਟੀ ਬ੍ਰੈੱਡ ਹੀ ਖਾਂਦੇ ਹਨ ਕਿਉਂਕਿ ਇਹ ਸਸਤੀ ਅਤੇ ਆਸਾਨੀ ਨਾਲ ਉਪਲਬਧ ਹੈ।
ਨਤੀਜਾ: ਸਿਹਤ ਲਈ ਕਿਹੜੀ ਬ੍ਰੈੱਡ ਚੁਣੀਏ?
ਜੇ ਤੁਸੀਂ ਆਪਣੀ ਖੁਰਾਕ ਵਿੱਚ ਸੁਧਾਰ ਕਰਨਾ ਚਾਹੁੰਦੇ ਹੋ, ਤਾਂ ਹੋਲ ਵੀਟ ਬ੍ਰੈੱਡ ਸਭ ਤੋਂ ਚੰਗਾ ਵਿਕਲਪ ਹੈ।
ਪਰ ਜੇ ਨਵੀਂ ਵਿਗਿਆਨਕ “ਸੁਪਰ ਬ੍ਰੈੱਡ” ਸਫਲ ਹੋ ਗਈ, ਤਾਂ ਸੰਭਵ ਹੈ ਕਿ ਜਲਦੀ ਹੀ ਚਿੱਟੀ ਬ੍ਰੈੱਡ ਵਰਗਾ ਸੁਆਦ ਖਾ ਕੇ ਵੀ ਤੁਸੀਂ ਹੋਲ ਵੀਟ ਬ੍ਰੈੱਡ ਦੇ ਸਾਰੇ ਫਾਇਦੇ ਲੈ ਸਕੋ।