ਸਾਡਾ ਸਰੀਰ ਸਿਰਫ਼ ਦੇਖਣ ਜਾਂ ਸੁਣਨ ਨਾਲ ਨਹੀਂ, ਸੁੰਘਣ ਨਾਲ ਵੀ ਆਪਣੇ ਅੰਦਰ ਦੀ ਕਹਾਣੀ ਦੱਸਦਾ ਹੈ। ਜੀ ਹਾਂ — ਵਿਗਿਆਨੀਆਂ ਨੇ ਖੋਜਿਆ ਹੈ ਕਿ ਸਰੀਰ ਦੀ ਮਹਿਕ ਸਿਹਤ ਦੀ ਹਾਲਤ ਬਾਰੇ ਬਹੁਤ ਕੁਝ ਬਿਆਨ ਕਰ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਕੋਈ ਵੀ ਨਵੀਂ ਜਾਂ ਵੱਖਰੀ ਗੰਧ ਕਈ ਵਾਰ ਬੀਮਾਰੀ ਦਾ ਪਹਿਲਾਂ ਤੋਂ ਹੀ ਸੰਕੇਤ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ।
🌿 ਗੰਧ ਨਾਲ ਬੀਮਾਰੀ ਪਛਾਣਣ ਦੀ ਹੈਰਾਨੀਜਨਕ ਕਹਾਣੀ
ਸਕਾਟਲੈਂਡ ਦੀ ਜੌਏ ਮਿਲਨੇ ਨਾਮ ਦੀ ਇੱਕ ਸਾਬਕਾ ਨਰਸ ਨੇ ਇੱਕ ਅਜਿਹਾ ਦਾਅਵਾ ਕੀਤਾ ਜਿਸ ਨੇ ਪੂਰੇ ਮੈਡੀਕਲ ਜਗਤ ਨੂੰ ਹੈਰਾਨ ਕਰ ਦਿੱਤਾ — ਉਹ ਪਾਰਕਿਨਸਨ ਰੋਗ ਨੂੰ ਸੁੰਘ ਕੇ ਪਛਾਣ ਸਕਦੀ ਸੀ!
ਉਸਨੇ ਆਪਣੇ ਪਤੀ ਦੀ ਚਮੜੀ ਤੋਂ ਆਉਣ ਵਾਲੀ ਇਕ ਖ਼ਾਸ “ਕਸਤੂਰੀ ਵਰਗੀ ਮਹਿਕ” ਤੋਂ ਹੀ ਸਮਝ ਲਿਆ ਸੀ ਕਿ ਕੁਝ ਗਲਤ ਹੈ — ਅਤੇ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਪਤਾ ਲੱਗਿਆ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਪਾਰਕਿਨਸਨ ਰੋਗ ਹੈ।
ਵਿਗਿਆਨੀਆਂ ਨੇ ਉਸ ਦੀ ਯੋਗਤਾ ਦੀ ਜਾਂਚ ਕੀਤੀ — 12 ਟੀ-ਸ਼ਰਟਾਂ ਦਿੱਤੀਆਂ ਗਈਆਂ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ 6 ਪਾਰਕਿਨਸਨ ਮਰੀਜ਼ਾਂ ਦੀਆਂ ਸਨ। ਜੌਏ ਨੇ ਸਾਰਿਆਂ ਨੂੰ ਠੀਕ ਪਛਾਣ ਲਿਆ — ਇੱਥੋਂ ਤੱਕ ਕਿ ਇੱਕ ਵਿਅਕਤੀ ਜੋ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਬੀਮਾਰ ਨਿਕਲਿਆ, ਉਸਦਾ ਪਤਾ ਵੀ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਲਾ ਲਿਆ!
🔬 ਸਾਇੰਸ ਨੇ ਦਿੱਤਾ ਸਬੂਤ
ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਆਫ ਮੈਨਚੈਸਟਰ ਦੀ ਵਿਗਿਆਨੀ ਪਰਡੀਟਾ ਬੈਰਨ ਦੀ ਟੀਮ ਨੇ ਪਤਾ ਲਗਾਇਆ ਕਿ ਪਾਰਕਿਨਸਨ ਮਰੀਜ਼ਾਂ ਦੀ ਚਮੜੀ ‘ਤੇ ਮੌਜੂਦ ਸੇਬਮ (Sebum) ਨਾਮਕ ਤੱਤ ਵਿੱਚ ਵੱਖਰੀ ਕਿਸਮ ਦੇ ਕੇਮਿਕਲ ਪਾਏ ਜਾਂਦੇ ਹਨ।
ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਗੈਸ ਕ੍ਰੋਮੈਟੋਗ੍ਰਾਫੀ-ਮਾਸ ਸਪੈਕਟਰੋਮੈਟਰੀ ਤਕਨੀਕ ਨਾਲ ਇਹ ਸਾਬਤ ਕੀਤਾ ਕਿ ਬੀਮਾਰੀਆਂ ਸਰੀਰ ਦੀ ਮਹਿਕ ਨੂੰ ਵਾਕਈ ਬਦਲ ਦਿੰਦੀਆਂ ਹਨ।
ਬੈਰਨ ਕਹਿੰਦੀ ਹੈ, “ਅਸੀਂ ਇੱਕ ਅਜਿਹਾ ਟੈਸਟ ਵਿਕਸਿਤ ਕਰ ਰਹੇ ਹਾਂ ਜੋ ਸਿਰਫ਼ ਚਮੜੀ ਦੇ ਨਮੂਨੇ ਨਾਲ ਬਿਨਾਂ ਕਿਸੇ ਇੰਜੈਕਸ਼ਨ ਜਾਂ ਕਟਾਈ ਦੇ ਬੀਮਾਰੀ ਪਛਾਣ ਸਕੇ।”
🧠 ਕਿਵੇਂ ਬਦਲਦੀ ਹੈ ਸਰੀਰ ਦੀ ਮਹਿਕ?
ਸਾਡਾ ਸਰੀਰ ਹਰ ਵੇਲੇ Volatile Organic Compounds (VOCs) ਨਾਮਕ ਰਸਾਇਣ ਹਵਾ ਵਿੱਚ ਛੱਡਦਾ ਹੈ।
ਜੇ ਸਰੀਰ ਵਿੱਚ ਕੋਈ ਬਦਲਾਅ ਜਾਂ ਬੀਮਾਰੀ ਆਉਂਦੀ ਹੈ ਤਾਂ ਇਹ VOCs ਦੀ ਕਿਸਮ ਵੀ ਬਦਲ ਜਾਂਦੀ ਹੈ — ਅਤੇ ਉਸ ਨਾਲ ਮਹਿਕ ਵੀ ਬਦਲ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।
ਉਦਾਹਰਨਾਂ ਦੇ ਤੌਰ ‘ਤੇ:
- ਸ਼ੂਗਰ ਮਰੀਜ਼ਾਂ ਦੇ ਸਾਹ ਵਿੱਚੋਂ ਫਲਾਂ ਵਰਗੀ ਜਾਂ ਸੜੇ ਸੇਬਾਂ ਵਰਗੀ ਗੰਧ ਆਉਂਦੀ ਹੈ।
- ਜਿਗਰ ਦੀ ਬੀਮਾਰੀ ਵਿੱਚ ਸਾਹ ਜਾਂ ਪਿਸ਼ਾਬ ‘ਚੋਂ ਸਿੱਲ੍ਹੀ ਜਾਂ ਸਲਫਰ ਵਰਗੀ ਗੰਧ।
- ਗੁਰਦਿਆਂ ਦੀ ਸਮੱਸਿਆ ਵਿੱਚ ਅਮੋਨੀਆ ਜਾਂ ਮੱਛੀ ਵਰਗੀ ਗੰਧ।
- ਤਪਦਿਕ (ਟੀ.ਬੀ.) ਵਿੱਚ ਸਾਹ ਵਿੱਚੋਂ ਬੇਹੀ ਬੀਅਰ ਜਾਂ ਗਿੱਲੇ ਗੱਤੇ ਵਰਗੀ ਮਹਿਕ।
🐶 ਕੁੱਤੇ ਵੀ ਬਣੇ ਬੀਮਾਰੀ ਦੇ ਜਾਸੂਸ!
ਵਿਗਿਆਨੀਆਂ ਨੇ ਕੁੱਤਿਆਂ ਨੂੰ ਟ੍ਰੇਨ ਕੀਤਾ ਹੈ ਕਿ ਉਹ ਗੰਧ ਰਾਹੀਂ ਕੈਂਸਰ, ਡਾਇਬਿਟੀਜ਼, ਪਾਰਕਿਨਸਨ, ਮਲੇਰੀਆ ਅਤੇ ਮਿਰਗੀ ਦੇ ਦੌਰੇ ਤੱਕ ਪਛਾਣ ਸਕਣ।
ਕੁੱਤਿਆਂ ਦੀ ਸੁੰਘਣ ਸ਼ਕਤੀ ਮਨੁੱਖਾਂ ਨਾਲੋਂ 100,000 ਗੁਣਾ ਤੇਜ਼ ਹੁੰਦੀ ਹੈ।
ਇੱਕ ਅਧਿਐਨ ਵਿੱਚ ਕੁੱਤਿਆਂ ਨੇ ਪਿਸ਼ਾਬ ਦੇ ਨਮੂਨਿਆਂ ਤੋਂ ਪ੍ਰੋਸਟੇਟ ਕੈਂਸਰ ਦੀ 99% ਸਹੀ ਪਛਾਣ ਕੀਤੀ।
⚙️ ਵਿਗਿਆਨੀ ਬਣਾਉਣ ਲੱਗੇ “ਰੋਬੋਟਿਕ ਨੱਕ”
ਰੀਅਲਨੋਜ਼.ਏਆਈ (RealNose.AI) ਨਾਮਕ ਕੰਪਨੀ “ਰੋਬੋਟਿਕ ਨੱਕ” ਤਿਆਰ ਕਰ ਰਹੀ ਹੈ ਜੋ ਗੰਧ ਰਾਹੀਂ ਬੀਮਾਰੀ ਪਛਾਣ ਸਕੇਗਾ।
ਇਸ ਵਿਚ ਮਨੁੱਖੀ ਸੈੱਲਾਂ ਤੋਂ ਬਣੇ ਸੁੰਘਣ ਵਾਲੇ ਰਿਸੈਪਟਰ ਲਗਾਏ ਜਾ ਰਹੇ ਹਨ ਜੋ ਗੰਧ ਪਛਾਣ ਕੇ ਡਿਜ਼ੀਟਲ ਡਾਟਾ ਵਿੱਚ ਬਦਲ ਦਿੰਦੇ ਹਨ।
🌍 ਮਲੇਰੀਆ ਦੀ ਗੰਧ ਨਾਲ ਮੱਛਰ ਖਿੱਚਣ ਦੀ ਖੋਜ
ਸਾਲ 2018 ਵਿੱਚ ਪੱਛਮੀ ਕੀਨੀਆ ਵਿੱਚ ਖੋਜਕਰਤਿਆਂ ਨੇ ਪਤਾ ਲਾਇਆ ਕਿ ਮਲੇਰੀਆ ਨਾਲ ਪੀੜਤ ਬੱਚਿਆਂ ਦੇ ਸਰੀਰ ਤੋਂ ਆਉਣ ਵਾਲੀ ਇੱਕ ਖਾਸ ਫਲਾਂ ਅਤੇ ਘਾਹ ਵਰਗੀ ਗੰਧ ਮੱਛਰਾਂ ਨੂੰ ਖਿੱਚਦੀ ਹੈ।
ਇਸ ਖੋਜ ਨਾਲ ਵਿਗਿਆਨੀ ਹੁਣ ਮੱਛਰਾਂ ਨੂੰ ਮਨੁੱਖਾਂ ਤੋਂ ਦੂਰ ਖਿੱਚਣ ਵਾਲੇ ਨਵੇਂ ਉਪਕਰਣ ਤਿਆਰ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ।
🧬 ਭਵਿੱਖ ਦੀ ਤਿਆਰੀ
ਪਰਡੀਟਾ ਬੈਰਨ ਦੀ ਟੀਮ ਹੁਣ ਚਮੜੀ ਦੇ ਨਮੂਨੇ ਨਾਲ ਪਾਰਕਿਨਸਨ ਰੋਗ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਪਛਾਣ ਕਰਨ ਵਾਲਾ ਟੈਸਟ ਤਿਆਰ ਕਰ ਰਹੀ ਹੈ।
ਜੇ ਇਹ ਸਫਲ ਰਿਹਾ, ਤਾਂ ਇਹ ਮੈਡੀਕਲ ਜਗਤ ਵਿੱਚ ਕ੍ਰਾਂਤੀ ਸਾਬਤ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ — ਜਿੱਥੇ ਬੀਮਾਰੀ ਸੁੰਘ ਕੇ ਹੀ ਪਤਾ ਲੱਗ ਜਾਵੇਗੀ, ਇਲਾਜ ਤੋਂ ਕਈ ਸਾਲ ਪਹਿਲਾਂ।
👉 ਨਤੀਜਾ:
ਸਰੀਰ ਦੀ ਹਰ ਗੰਧ ਕਿਸੇ ਕਾਰਨ ਨਾਲ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਇਹ ਸਾਨੂੰ ਸਿਰਫ਼ ਸਫਾਈ ਜਾਂ ਡਾਇਟ ਨਹੀਂ, ਸਿਹਤ ਦੀ ਅਸਲ ਹਾਲਤ ਦੱਸ ਰਹੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ।
ਜੋਏ ਮਿਲਨੇ ਦੀ ਕਹਾਣੀ ਨੇ ਇਹ ਸਾਬਤ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਹੈ ਕਿ ਮਨੁੱਖੀ ਨੱਕ ਵਿੱਚ ਉਹ ਸਮਰੱਥਾ ਹੈ ਜਿਸ ਨਾਲ ਬੀਮਾਰੀਆਂ ਦਾ ਭਵਿੱਖ ਪਤਾ ਲਗਾਇਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ।