India Ranking In GHI Report 2022: ਗਲੋਬਲ ਹੰਗਰ ਇੰਡੈਕਸ ਦੀ ਤਾਜ਼ਾ ਰਿਪੋਰਟ ਭਾਰਤ ਲਈ ਚਿੰਤਾ ਦਾ ਵਿਸ਼ਾ ਹੈ। 121 ਦੇਸ਼ਾਂ ਦੀ ਸੂਚੀ ਵਿੱਚ ਭਾਰਤ ਨੂੰ 107ਵਾਂ ਸਥਾਨ ਮਿਲਿਆ ਹੈ। ਭਾਰਤ ਯੁੱਧਗ੍ਰਸਤ ਅਫਗਾਨਿਸਤਾਨ ਨੂੰ ਛੱਡ ਕੇ ਦੱਖਣੀ ਏਸ਼ੀਆ ਦੇ ਲਗਭਗ ਸਾਰੇ ਦੇਸ਼ਾਂ ਤੋਂ ਪਿੱਛੇ ਹੈ। ਗਲੋਬਲ ਹੰਗਰ ਇੰਡੈਕਸ (GHI) ਗਲੋਬਲ, ਖੇਤਰੀ ਅਤੇ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਪੱਧਰ ‘ਤੇ ਭੁੱਖ ਨੂੰ ਵਿਆਪਕ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਮਾਪਣ ਅਤੇ ਟਰੈਕ ਕਰਨ ਲਈ ਇੱਕ ਸਾਧਨ ਹੈ। GHI ਸਕੋਰ ਦੀ ਗਣਨਾ 100-ਪੁਆਇੰਟ ਪੈਮਾਨੇ ‘ਤੇ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਜੋ ਭੁੱਖ ਦੀ ਗੰਭੀਰਤਾ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦਾ ਹੈ, ਜਿੱਥੇ ਜ਼ੀਰੋ ਸਭ ਤੋਂ ਵਧੀਆ ਸਕੋਰ ਹੈ ਅਤੇ 100 ਸਭ ਤੋਂ ਮਾੜਾ ਹੈ। ਭਾਰਤ ਦਾ 29.1 ਸਕੋਰ ਇਸ ਨੂੰ ‘ਗੰਭੀਰ’ ਸ਼੍ਰੇਣੀ ਵਿੱਚ ਰੱਖਦਾ ਹੈ।
ਭਾਰਤ ਨਾਲ ਗੁਆਂਢੀ ਦੇਸ਼ਾਂ ਦੀ ਤੁਲਨਾ
ਗੁਆਂਢੀ ਦੇਸ਼ਾਂ ਦੀ ਗੱਲ ਕਰੀਏ ਤਾਂ ਲਗਭਗ ਸਾਰੇ ਦੇਸ਼ ਭਾਰਤ ਨਾਲੋਂ ਬਿਹਤਰ ਹਨ। ਸ੍ਰੀਲੰਕਾ ਨੂੰ 64ਵਾਂ, ਨੇਪਾਲ ਨੂੰ 81ਵਾਂ ਅਤੇ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਨੂੰ 99ਵਾਂ ਸਥਾਨ ਮਿਲਿਆ ਹੈ। ਅਫਗਾਨਿਸਤਾਨ (109ਵੇਂ ਸਥਾਨ ‘ਤੇ) ਦੱਖਣੀ ਏਸ਼ੀਆ ਦਾ ਇਕਲੌਤਾ ਦੇਸ਼ ਹੈ ਜਿਸ ਦੀ ਸਥਿਤੀ ਭਾਰਤ ਤੋਂ ਵੀ ਮਾੜੀ ਹੈ। ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਚੀਨ ਪੰਜ ਤੋਂ ਘੱਟ ਸਕੋਰ ਦੇ ਨਾਲ ਸਮੂਹਿਕ ਤੌਰ ‘ਤੇ 1 ਅਤੇ 17 ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਰੈਂਕਿੰਗ ਵਾਲੇ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਹੈ।
ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਕੁਪੋਸ਼ਿਤ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ?
ਕੁਪੋਸ਼ਣ ਦਾ ਪ੍ਰਚਲਨ, ਜੋ ਕਿ ਖੁਰਾਕ ਊਰਜਾ ਦੀ ਘਾਟ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰ ਰਹੀ ਆਬਾਦੀ ਦੇ ਅਨੁਪਾਤ ਦਾ ਇੱਕ ਮਾਪ ਹੈ, ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ 2018-2020 ਵਿੱਚ 14.6% ਤੋਂ ਵਧ ਕੇ 2019-2021 ਵਿੱਚ 16.3% ਹੋ ਗਿਆ ਹੈ। ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ 224.3 ਮਿਲੀਅਨ ਲੋਕ ਕੁਪੋਸ਼ਿਤ ਮੰਨੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਵਿਸ਼ਵ ਪੱਧਰ ‘ਤੇ ਕੁਪੋਸ਼ਿਤ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਕੁੱਲ ਗਿਣਤੀ 828 ਮਿਲੀਅਨ ਹੈ।
ਬਾਲ ਮੌਤ ਦਰ ਘਟੀ
ਹਾਲਾਂਕਿ ਭਾਰਤ ਨੇ ਬਾਕੀ ਦੋ ਸੂਚਕਾਂ ‘ਚ ਸੁਧਾਰ ਦਿਖਾਇਆ ਹੈ। 2014 ਅਤੇ 2022 ਦਰਮਿਆਨ ਬਾਲ ਸਟੰਟਿੰਗ 38.7% ਤੋਂ ਘਟ ਕੇ 35.5% ਹੋ ਗਈ ਹੈ, ਅਤੇ ਬਾਲ ਮੌਤ ਦਰ ਵੀ ਇਸੇ ਮਿਆਦ ਵਿੱਚ 4.6% ਤੋਂ ਘਟ ਕੇ 3.3% ਹੋ ਗਈ ਹੈ। ਭਾਰਤ ਦਾ GHI ਸਕੋਰ 2014 ਵਿੱਚ 28.2 ਸੀ, ਜੋ ਹੁਣ 2022 ਵਿੱਚ 29.1 ਹੋ ਗਿਆ ਹੈ। ਇਹ ਸਥਿਤੀ ਭਾਰਤ ਲਈ ਬਿਲਕੁਲ ਵੀ ਚੰਗੀ ਨਹੀਂ ਹੈ।
ਗਲੋਬਲ GHI ਰਿਪੋਰਟ ਕੀ ਕਹਿੰਦੀ ਹੈ?
ਵਿਸ਼ਵਵਿਆਪੀ ਤੌਰ ‘ਤੇ, ਭੁੱਖਮਰੀ ਦੇ ਵਿਰੁੱਧ ਤਰੱਕੀ ਹਾਲ ਹੀ ਦੇ ਸਾਲਾਂ ਵਿੱਚ ਵੱਡੇ ਪੱਧਰ ‘ਤੇ ਰੁਕ ਗਈ ਹੈ। 2022 ਦੇ GHI ਸਕੋਰ ਨੂੰ ਦੁਨੀਆ ਲਈ “ਦਰਮਿਆਨੀ” ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਪਰ 2022 ਵਿੱਚ 18.2 ਅਤੇ 2014 ਵਿੱਚ 19.1 ਦੇ ਮੁਕਾਬਲੇ ਸਿਰਫ ਇੱਕ ਮਾਮੂਲੀ ਸੁਧਾਰ ਹੈ। ਇਹ ਓਵਰਲੈਪਿੰਗ ਸੰਕਟਾਂ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਸੰਘਰਸ਼, ਜਲਵਾਯੂ ਤਬਦੀਲੀ, covid-19 ਮਹਾਂਮਾਰੀ ਦੇ ਆਰਥਿਕ ਨਤੀਜੇ ਦੇ ਕਾਰਨ ਹੈ। ਨਾਲ ਹੀ ਯੂਕਰੇਨ ਯੁੱਧ, ਜਿਸ ਨੇ ਵਿਸ਼ਵਵਿਆਪੀ ਭੋਜਨ, ਈਂਧਨ ਅਤੇ ਖਾਦ ਦੀਆਂ ਕੀਮਤਾਂ ਵਿੱਚ ਵਾਧਾ ਕੀਤਾ ਹੈ ਅਤੇ “2023 ਅਤੇ ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਭੁੱਖਮਰੀ ਵਿੱਚ ਵਾਧਾ” ਹੋਣ ਦੀ ਉਮੀਦ ਹੈ।