ਜਿਗਰ ਸਾਡੀ ਦੇਹ ਦਾ ਉਹ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਅੰਗ ਹੈ ਜੋ ਖੂਨ ਦੀ ਸਫਾਈ ਕਰਨ, ਖੁਰਾਕ ਨੂੰ ਪਚਾਉਣ, ਊਰਜਾ ਸਟੋਰ ਕਰਨ ਅਤੇ ਸਰੀਰ ਵਿੱਚ ਬਣਦੇ ਵਿਸ਼ੇਲੇ ਤੱਤਾਂ ਨੂੰ ਬਾਹਰ ਕੱਢਣ ਵਰਗੀਆਂ ਕਈ ਅਹਿਮ ਕਿਰਿਆਵਾਂ ਨੂੰ ਸੰਭਾਲਦਾ ਹੈ। ਪਰ ਮੌਜੂਦਾ ਸਮੇਂ ਦੀ ਗਲਤ ਖੁਰਾਕ, ਸ਼ਰਾਬ ਦਾ ਅਤਿ ਸੇਵਨ, ਤਲ੍ਹੀਆਂ ਚੀਜ਼ਾਂ, ਜੰਕ ਫੂਡ, ਪ੍ਰੋਸੈਸਡ ਖਾਣਾ, ਕਸਰਤ ਦੀ ਕਮੀ ਅਤੇ ਗੈਰ-ਨਿਯਮਿਤ ਜੀਵਨ ਸ਼ੈਲੀ ਕਾਰਨ ਜਿਗਰ ਦੀਆਂ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਵੱਧ ਰਹੀਆਂ ਹਨ। ਜਦੋਂ ਜਿਗਰ ਹੌਲੀ-ਹੌਲੀ ਨੁਕਸਾਨ ਝੱਲਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਸਰੀਰ ਵਿੱਚ ਕੁਝ ਛੋਟੇ-ਛੋਟੇ ਸੰਕੇਤ ਉਭਰਦੇ ਹਨ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਸੰਕੇਤਾਂ ਦੀ ਸਮੇਂ ‘ਤੇ ਪਛਾਣ ਕਰਕੇ ਵੱਡੇ ਨੁਕਸਾਨ ਤੋਂ ਬਚਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ।
ਡਾਕਟਰਾਂ ਦੇ ਮੁਤਾਬਕ, ਸਵੇਰੇ ਪੇਟ ਸਾਫ਼ ਕਰਨ ਦੌਰਾਨ ਮਿਲਣ ਵਾਲੀ ਮਲ ਦੀ ਰੰਗਤ ਅਤੇ ਉਸ ਦੀ ਬਣਤਰ ਜਿਗਰ ਦੀ ਸਿਹਤ ਬਾਰੇ ਕਾਫ਼ੀ ਕੁਝ ਦੱਸ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਆਓ ਜਾਣੀਏ ਕਿ ਕਿਹੜੇ-ਕਿਹੜੇ ਰੰਗ ਦੇ ਮਲ ਜਿਗਰ ਦੇ ਖਰਾਬ ਹੋਣ ਜਾਂ ਬਿਮਾਰੀ ਵੱਲ ਇਸ਼ਾਰਾ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਨ।
1️⃣ ਹਲਕਾ ਪੀਲਾ ਰੰਗ
ਜੇਕਰ ਮਲ ਦਾ ਰੰਗ ਹਲਕਾ ਜਾਂ ਗੂੜ੍ਹਾ ਪੀਲਾ ਦਿੱਸਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਇਹ ਜਿਗਰ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਸਮੱਸਿਆ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਨਿਸ਼ਾਨੀ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਜਿਗਰ ਵਿੱਚ ਸੋਜਸ਼ (ਇਨਫਲਮੇਸ਼ਨ), ਫੈੱਟੀ ਲਿਵਰ ਜਾਂ ਲਿਵਰ ਸਿਰੋਸਿਸ ਦੇ ਲੱਛਣ ਵੀ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਜੇ ਇਹ ਰੰਗ ਲਗਾਤਾਰ ਦਿੱਸੇ ਤਾਂ ਡਾਕਟਰੀ ਜਾਂਚ ਲਾਜ਼ਮੀ ਹੈ।
2️⃣ ਭੂਰਾ ਰੰਗ – ਮਿੱਟੀ ਵਰਗਾ
ਮਲ ਦਾ ਰੰਗ ਭੂਰਾ ਜਾਂ ਮਿੱਟੀ ਵਰਗਾ ਹੋ ਜਾਣਾ ਵੀ ਖਰਾਬ ਜਿਗਰ ਵੱਲ ਇਸ਼ਾਰਾ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਰੰਗ ਅਕਸਰ ਇਸ ਗੱਲ ਦਾ ਸੰਕੇਤ ਹੈ ਕਿ ਜਿਗਰ ਪਿਤ ਰਸ (Bile) ਸਹੀ ਮਾਤਰਾ ਵਿੱਚ ਨਹੀਂ ਬਣਾ ਰਿਹਾ ਜਾਂ ਉਸਦਾ ਪ੍ਰਵਾਹ ਰੁਕਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਇਸਨੂੰ ਅਣਡਿੱਠਾ ਕਰਨਾ ਖ਼ਤਰਨਾਕ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ।
3️⃣ ਕਾਲਾ ਮਲ
ਜੇਕਰ ਮਲ ਕਾਲੇ ਰੰਗ ਦਾ ਦਿੱਸੇ ਤਾਂ ਇਹ ਆੰਤਾਂ ਜਾਂ ਜਿਗਰ ਵਿੱਚ ਖੂਨ ਵਗਣ ਦੀ ਨਿਸ਼ਾਨੀ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਇਹ ਲਿਵਰ ਸਿਰੋਸਿਸ, ਗੈਸਟ੍ਰਿਕ ਬਲੀਡਿੰਗ ਜਾਂ ਜਿਗਰ ਦੀਆਂ ਗੰਭੀਰ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਦਾ ਇਸ਼ਾਰਾ ਹੈ। ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦਾ ਰੰਗ ਮਿਲਣ ‘ਤੇ ਤੁਰੰਤ ਡਾਕਟਰੀ ਸਲਾਹ ਲਓ।
4️⃣ ਲਾਲ ਰੰਗ ਦਾ ਮਲ
ਮਲ ਵਿੱਚ ਲਾਲ ਰੰਗ ਦੀ ਮਿਲਾਵਟ ਜਾਂ ਲਗਾਤਾਰ ਲਾਲੀ ਦੇਖਣ ਨੂੰ ਵੀ ਅਣਡਿੱਠਾ ਨਾ ਕਰੋ। ਇਹ ਲਿਵਰ ਇਨਫੈਕਸ਼ਨ, ਆੰਤਾਂ ਵਿੱਚ ਖੂਨ ਵਗਣ ਜਾਂ ਹੇਮਰੋਇਡਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਜਿਗਰ ਨਾਲ ਜੁੜੀਆਂ ਗੰਭੀਰ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਦੀ ਨਿਸ਼ਾਨੀ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ।
ਜਿਗਰ ਨੂੰ ਬਚਾਉਣ ਲਈ ਸਾਵਧਾਨੀਆਂ
- ਸ਼ਰਾਬ, ਤਲ੍ਹੀਆਂ ਤੇ ਚਰਬੀ ਵਾਲੀਆਂ ਚੀਜ਼ਾਂ ਤੋਂ ਬਚੋ।
- ਹਰ ਰੋਜ਼ ਘੱਟੋ-ਘੱਟ 30 ਮਿੰਟ ਕਸਰਤ ਕਰੋ।
- ਪਾਣੀ ਵੱਧ ਪਿਓ ਤੇ ਤਾਜ਼ੇ ਫਲ ਤੇ ਸਬਜ਼ੀਆਂ ਖਾਓ।
- ਹੈਪਟਾਈਟਿਸ ਬੀ ਵਰਗੀਆਂ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਤੋਂ ਬਚਾਅ ਲਈ ਟੀਕਾਕਰਨ ਕਰਵਾਓ।
- ਨਿਯਮਿਤ ਹੈਲਥ ਚੈੱਕਅਪ ਕਰਵਾਉਂਦੇ ਰਹੋ।
ਜੇ ਤੁਸੀਂ ਮਲ ਦੇ ਰੰਗ ਵਿੱਚ ਲਗਾਤਾਰ ਤਬਦੀਲੀ ਮਹਿਸੂਸ ਕਰ ਰਹੇ ਹੋ, ਤਾਂ ਇਸਨੂੰ ਕਦੇ ਵੀ ਹਲਕੇ ਵਿੱਚ ਨਾ ਲਓ। ਸਮੇਂ ‘ਤੇ ਡਾਕਟਰ ਨਾਲ ਸਲਾਹ ਲੈਣ ਨਾਲ ਜਿਗਰ ਦੀਆਂ ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਦਾ ਇਲਾਜ ਕਰਨਾ ਸੰਭਵ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਭਵਿੱਖ ਵਿੱਚ ਗੰਭੀਰ ਖਤਰੇ ਤੋਂ ਬਚਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ।