ਚੰਡੀਗੜ੍ਹ- ਵਿਸ਼ਵ ਦੇ ਸਭ ਤੋਂ ਬਜ਼ੂਰਗ ਦੌੜਾਕ ਫੌਜਾ ਸਿੰਘ ਦਾ ਦੇਹਾਂਤ ਹੋ ਗਿਆ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ 114 ਸਾਲ ਵਿਚ ਆਖਰੀ ਸਾਹ ਲਏ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੌੜਾਕ ਵਿੱਚ ਕਈ ਰਿਕਾਰਡ ਆਪਣੇ ਨਾਂ ਕੀਤੇ ਅਤੇ ਫੌਜਾ ਸਿੰਘ ਵਿੱਚ ਵਿਸ਼ਵ ਦੇ ਪਹਿਲੇ 100 ਸਾਲਾ ਦੌੜਾਕ ਸਨ। ਫੌਜਾ ਸਿੰਘ ਦਾ ਜਨਮ 1 ਅਪ੍ਰੈਲ 1911 ਵਿਚ ਜਲੰਧਰ ਦੇ ਬਿਆਸ ਪਿੰਡ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਇਹ ਇਲਾਕਾ ਉਸ ਵੇਲੇ ਦੇ ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਪੰਜਾਬ ਵਿੱਚ ਪੈਂਦਾ ਸੀ।ਪਰਿਵਾਰ ਵੱਲੋਂ ਮਿਲੀ ਜਾਣਕਾਰੀ ਅਨੁਸਾਰ ਸ਼ਾਮ ਵੇਲੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਦਿਹਾਂਤ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਪਰਿਵਾਰਕ ਜਾਣਕਾਰੀ ਅਨੁਸਾਰ, ਫੌਜਾ ਸਿੰਘ ਸ਼ਾਮ ਨੂੰ ਘਰ ਦੇ ਬਾਹਰ ਸੈਰ ਕਰ ਰਹੇ ਸੀ, ਇੱਕ ਕਾਰ ਦੀ ਟੱਕਰ ਨਾਲ ਉਹ ਜ਼ਖਮੀ ਹੋ ਗਏ। ਪਰਿਵਾਰਕ ਮੈਂਬਰਾਂ ਨੇ ਫੌਜਾ ਸਿੰਘ ਨੇ ਜਲੰਧਰ ਦੇ ਇਕ ਨਿੱਜੀ ਹਸਪਤਾਲ ਲਿਜਾਇਆ ਗਿਆ, ਜਿੱਥੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਆਖਰੀ ਸਾਹ ਲਏ।
Fauja Singh Life story : ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਬਿਆਸ ਦੇ ਵਸਨੀਕ, ਫੌਜਾ ਸਿੰਘ ਬ੍ਰਿਟੇਨ ਵਿੱਚ ਰਹਿੰਦੇ ਸਨ ਅਤੇ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਪੱਧਰ ‘ਤੇ ਵੈਟਰਨ ਐਥਲੈਟਿਕਸ ਚੈਂਪੀਅਨਸ਼ਿਪ ਵਿੱਚ ਹਿੱਸਾ ਲੈ ਕੇ ਕਈ ਰਿਕਾਰਡ ਬਣਾਏ ਸਨ। ਉਹ ਚੰਡੀਗੜ੍ਹ ਤੋਂ 100 ਸਾਲਾ ਵੈਟਰਨ ਐਥਲੀਟ ਬੀਬੀ ਮਾਨ ਕੌਰ ਦੇ ਬਹੁਤ ਵੱਡੇ ਪ੍ਰਸ਼ੰਸਕ ਸਨ। ਇੱਕ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਦੌਰਾਨ ਸੁਖਨਾ ਝੀਲ ਪਹੁੰਚੇ ਫੌਜਾ ਸਿੰਘ ਨੇ ਕਿਹਾ ਸੀ ਕਿ ਜੇਕਰ ਤੁਸੀਂ ਲੰਬੀ ਉਮਰ ਜਿਉਣਾ ਚਾਹੁੰਦੇ ਹੋ, ਤਾਂ ਰੋਜ਼ਾਨਾ ਸੈਰ ਕਰੋ ਅਤੇ ਕਸਰਤ ਕਰੋ ਅਤੇ ਜੰਕ ਫੂਡ ਤੋਂ ਬਚੋ।
ਫੌਜਾ ਸਿੰਘ ਭਾਰਤ ਦੀ ਸਭ ਤੋਂ ਬਜ਼ੁਰਗ ਦੌੜਾਕ ਬੀਬੀ ਮਾਨ ਕੌਰ ਦੇ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਤੋਂ ਬਹੁਤ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਹੋਏ। ਜਦੋਂ ਵੀ ਮਾਨ ਕੌਰ ਕਿਸੇ ਵੀ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਐਥਲੈਟਿਕਸ ਸਮਾਗਮ ਵਿੱਚ ਹਿੱਸਾ ਲੈਣ ਲਈ ਵਿਦੇਸ਼ ਜਾਂਦੀ ਸੀ, ਖਾਸ ਕਰਕੇ ਬ੍ਰਿਟੇਨ, ਫੌਜਾ ਸਿੰਘ ਜ਼ਰੂਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਮਿਲਣ ਜਾਂਦੇ ਸਨ। ਉਹ ਮਾਨ ਕੌਰ ਨੂੰ ਐਥਲੈਟਿਕਸ ਟਰੈਕ ‘ਤੇ ਦੌੜਦੇ ਦੇਖ ਕੇ ਤਾੜੀਆਂ ਵਜਾ ਕੇ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਕਰਦਾ ਸੀ। ਇੱਕ ਵਾਰ ਜਦੋਂ ਮਾਨ ਕੌਰ 97 ਸਾਲਾਂ ਦੀ ਸੀ, ਤਾਂ ਫੌਜਾ ਸਿੰਘ ਮੋਹਾਲੀ ਵਿੱਚ ਹੋਈ ਮੈਰਾਥਨ ਵਿੱਚ ਹਿੱਸਾ ਲੈਣ ਲਈ ਖਾਸ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਬ੍ਰਿਟੇਨ ਤੋਂ ਚੰਡੀਗੜ੍ਹ ਆਈ ਸੀ। ਮਾਨ ਕੌਰ ਵੀ ਉਸ ਮੈਰਾਥਨ ਵਿੱਚ ਦੌੜੀ ਸੀ। ਉਸ ਨੂੰ ਆਪਣੀ ਅੱਧੀ ਉਮਰ ਦੇ ਦੌੜਾਕਾਂ ਨਾਲ ਦੌੜਦੇ ਦੇਖ ਕੇ ਫੌਜਾ ਸਿੰਘ ਨੇ ਕਿਹਾ ਸੀ…ਓ ਦੇਖ ਦੌਧੀ ਸਰਦਾਰਨੀ ਮਾਨ ਕੌਰ। ਉਸਨੇ ਇਹ ਵੀ ਕਿਹਾ ਸੀ ਕਿ ਸਾਰਿਆਂ ਨੂੰ ਮਾਨ ਕੌਰ ਤੋਂ ਪ੍ਰੇਰਨਾ ਲੈਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ। ਉਹ ਇਸ ਉਮਰ ਵਿੱਚ ਵੀ ਦੌੜਦੇ ਹੋਏ ਤਗਮੇ ਜਿੱਤ ਰਹੀ ਹੈ, ਇਹ ਬਹੁਤ ਸ਼ਲਾਘਾਯੋਗ ਹੈ।
ਸਾਲ 2000 ਵਿੱਚ ਮੈਰਾਥਨ ਕਰੀਅਰ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ
ਫੌਜਾ ਸਿੰਘ ਨੇ ਸਾਲ 2000 ਵਿੱਚ ਆਪਣਾ ਮੈਰਾਥਨ ਕਰੀਅਰ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਕੁੱਲ ਅੱਠ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਮੈਰਾਥਨਾਂ ਵਿੱਚ ਹਿੱਸਾ ਲਿਆ। 2011 ਵਿੱਚ, ਉਸਨੇ ਟੋਰਾਂਟੋ ਮੈਰਾਥਨ ਵਿੱਚ ਹਿੱਸਾ ਲੈ ਕੇ ਦੁਨੀਆ ਦਾ ਧਿਆਨ ਆਪਣੇ ਵੱਲ ਖਿੱਚਿਆ ਅਤੇ ਦੁਨੀਆ ਦੇ ਸਭ ਤੋਂ ਬਜ਼ੁਰਗ ਮੈਰਾਥਨ ਦੌੜਾਕ ਵਜੋਂ ਪ੍ਰਸਿੱਧੀ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਜਨਮ ਸਰਟੀਫਿਕੇਟ ਨਾ ਹੋਣ ਕਾਰਨ ਉਸਦਾ ਨਾਮ ਗਿਨੀਜ਼ ਬੁੱਕ ਆਫ਼ ਵਰਲਡ ਰਿਕਾਰਡ ਵਿੱਚ ਦਰਜ ਨਹੀਂ ਹੋ ਸਕਿਆ।
ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ 20 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਦੌੜ ਪੂਰੀ ਕਰਕੇ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਸੀ ਸਭ ਨੂੰ ਹੈਰਾਨ
2012 ਵਿੱਚ, ਉਸਨੇ ਲੰਡਨ ਮੈਰਾਥਨ ਵਿੱਚ 20 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਦੌੜ ਪੂਰੀ ਕਰਕੇ ਇੱਕ ਵਾਰ ਫਿਰ ਸਾਰਿਆਂ ਨੂੰ ਹੈਰਾਨ ਕਰ ਦਿੱਤਾ। 2013 ਵਿੱਚ, 101 ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਵਿੱਚ, ਉਸਨੇ ਹਾਂਗਕਾਂਗ ਮੈਰਾਥਨ ਵਿੱਚ ਹਿੱਸਾ ਲੈ ਕੇ ਆਪਣੀ ਆਖਰੀ ਪੇਸ਼ੇਵਰ ਦੌੜ ਪੂਰੀ ਕੀਤੀ। ਫੌਜਾ ਸਿੰਘ ਨੇ ਇੱਕ ਵਾਰ ਦੱਸਿਆ ਸੀ ਕਿ ਉਸਦੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਡੂੰਘੇ ਨਿੱਜੀ ਨੁਕਸਾਨ ਨੇ ਉਸਨੂੰ ਅੰਦਰੋਂ ਤੋੜ ਦਿੱਤਾ ਸੀ ਅਤੇ ਉਹ ਉਦਾਸੀ ਵੱਲ ਵਧਣ ਲੱਗਾ। ਉਸੇ ਸਮੇਂ, ਉਸਨੇ ਲੰਬੀ ਦੂਰੀ ਦੀ ਦੌੜ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰਨ ਦਾ ਫੈਸਲਾ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਆਪਣੀ ਇੱਛਾ ਸ਼ਕਤੀ ਅਤੇ ਆਤਮਵਿਸ਼ਵਾਸ ਨਾਲ ਲੱਖਾਂ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਪ੍ਰੇਰਿਤ ਕੀਤਾ।
ਫੌਜਾ ਸਿੰਘ ਆਪਣੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਦੁਖਦਾਈ ਨਿੱਜੀ ਨੁਕਸਾਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਮੈਰਾਥਨ ਦੌੜ ਵੱਲ ਮੁੜਿਆ। 89 ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਵਿੱਚ, ਉਸਦੀ ਪਤਨੀ ਅਤੇ ਪੁੱਤਰ ਦੀ ਇੱਕ ਹਾਦਸੇ ਵਿੱਚ ਮੌਤ ਹੋ ਗਈ। ਇਸ ਘਟਨਾ ਨੇ ਉਸਨੂੰ ਧੁਰ ਅੰਦਰ ਤੱਕ ਹਿਲਾ ਦਿੱਤਾ ਅਤੇ ਉਹ ਉਦਾਸੀ ਨਾਲ ਜੂਝਣ ਲੱਗ ਪਿਆ, ਜਿਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਉਸਨੇ ਲੰਬੀ ਦੂਰੀ ਦੀ ਦੌੜ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋਣ ਦਾ ਫੈਸਲਾ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਆਪਣੀ ਲਗਨ ਅਤੇ ਦ੍ਰਿੜਤਾ ਨਾਲ ਦੁਨੀਆ ਭਰ ਦੇ ਲੱਖਾਂ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਪ੍ਰੇਰਿਤ ਕੀਤਾ।