ਬਾਜ਼ਾਰ ਵਿੱਚ ਖਾਣ ਵਾਲੇ ਤੇਲ ਦੀਆਂ ਹਜ਼ਾਰਾਂ ਕਿਸਮਾਂ ਉਪਲਬਧ ਹਨ। ਸਸਤੇ ਸੂਰਜਮੁਖੀ ਅਤੇ ਬਨਸਪਤੀ ਦੇ ਤੇਲ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਮਹਿੰਗੇ ਜੈਤੂਨ, ਐਵੋਕਾਡੋ ਅਤੇ ਨਾਰੀਅਲ ਤੇਲ, ਜੋ ਸਿਹਤਮੰਦ ਹੋਣ ਦਾ ਦਾਅਵਾ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਤੇਲ ਅਤੇ ਫੈਟ ਸਾਲਾਂ ਤੋਂ ਪੋਸ਼ਣ ਅਤੇ ਸਿਹਤ ਨਾਲ ਜੁੜੇ ਬਹਿਸ ਦਾ ਕੇਂਦਰ ਰਹੇ ਹਨ। ਸਾਰੇ ਫੈਟ ਇੱਕੋ ਵਰਗੇ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੇ – ਕੁਝ ਕੋਲੈਸਟ੍ਰੋਲ ਵਧਾਉਂਦੇ ਹਨ, ਜਦਕਿ ਕੁਝ ਘਟਾਉਣ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਕਰਦੇ ਹਨ।
ਕੋਲੈਸਟ੍ਰੋਲ ਅਤੇ ਸਿਹਤ:
ਕੋਲੈਸਟ੍ਰੋਲ ਇੱਕ ਕੁਦਰਤੀ ਚਰਬੀ ਵਾਲਾ ਪਦਾਰਥ ਹੈ ਜੋ ਜਿਗਰ ਵਿੱਚ ਬਣਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਸਾਡੇ ਖਾਣ-ਪੀਣ ਵਾਲੇ ਕੁਝ ਭੋਜਨਾਂ ਵਿੱਚ ਵੀ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਮਾੜਾ ਕੋਲੈਸਟ੍ਰੋਲ ਖੂਨ ਦੀਆਂ ਨਾੜੀਆਂ ਵਿੱਚ ਫੈਟ ਇਕੱਠਾ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਹਾਰਟ ਦੀਆਂ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਦਾ ਜੋਖਮ ਵੱਧਦਾ ਹੈ।
ਕੈਮਬ੍ਰਿਜ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਦੀ ਪ੍ਰੋਫੈਸਰ ਨੀਤਾ ਫੋਰੋਹੀ ਬੀਬੀਸੀ ਨੂੰ ਦੱਸਦੀਆਂ ਹਨ ਕਿ ਕੋਈ ਵੀ ਇੱਕ ਤੇਲ ਜਾਦੂਈ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਉਹ ਖਾਣਾ ਪਕਾਉਣ ਵਾਲੇ ਤੇਲਾਂ ਬਾਰੇ ਤਿੰਨ ਆਮ ਮਿੱਥਕ ਸਾਂਝੇ ਕਰਦੀਆਂ ਹਨ।
1. ਸੂਰਜਮੁਖੀ ਅਤੇ ਸਬਜ਼ੀਆਂ ਦੇ ਤੇਲਾਂ ਤੋਂ ਪਰਹੇਜ਼ ਨਾ ਕਰੋ
ਕਈ ਵਾਰ ਦਾਅਵਾ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਸੂਰਜਮੁਖੀ ਅਤੇ ਰੈਪਸੀਡ ਤੇਲ ਬਹੁਤ ਪ੍ਰੋਸੈਸ ਕੀਤੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਦਿਲ ਲਈ ਨੁਕਸਾਨਦੇਹ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਸਬੂਤ ਇਸ ਗੱਲ ਦਾ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਇਹ ਤੇਲ ਘੱਟ ਸੈਚੂਰੇਟਿਡ ਫੈਟ ਅਤੇ ਜ਼ਿਆਦਾ ਮੋਨੋ ਅਤੇ ਪੌਲੀਅਨਸੈਚੁਰੇਟਿਡ ਫੈਟ ਵਾਲੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ, ਜੋ ਦਿਮਾਗ ਅਤੇ ਦਿਲ ਦੀ ਸਿਹਤ ਲਈ ਲਾਭਦਾਇਕ ਹਨ।
ਫੋਰੋਹੀ ਕਹਿੰਦੀ ਹਨ, “ਜੇ ਤੁਸੀਂ ਮੱਖਣ ਜਾਂ ਘਿਓ ਨੂੰ ਬਦਲ ਕੇ ਇਹ ਤੇਲ ਵਰਤੋਂਗੇ ਤਾਂ ਦਿਲ ਦੀ ਬਿਮਾਰੀ ਦਾ ਜੋਖਮ ਘਟ ਸਕਦਾ ਹੈ।” ਸੂਰਜਮੁਖੀ ਅਤੇ ਰੈਪਸੀਡ ਤੇਲ ਘਰ ਵਿੱਚ ਰੋਜ਼ਾਨਾ ਖਾਣਾ ਪਕਾਉਣ ਲਈ ਸਸਤੇ, ਸਿਹਤਮੰਦ ਅਤੇ ਬਹੁਪੱਖੀ ਵਿਕਲਪ ਹਨ।
2. ਮਾਰਜਰੀਨ ਮਾੜੇ ਕੋਲੈਸਟ੍ਰੋਲ ਨੂੰ ਘਟਾਉਂਦਾ ਹੈ
ਪੁਰਾਣੇ ਸਮੇਂ ਵਿੱਚ ਮਾਰਜਰੀਨ ਵਿੱਚ ਟ੍ਰਾਂਸ ਫੈਟ ਹੁੰਦਾ ਸੀ, ਜੋ ਦਿਲ ਦੀ ਬਿਮਾਰੀ ਲਈ ਖਤਰਨਾਕ ਸੀ। ਪਰ ਅੱਜਕੱਲ੍ਹ ਦੇ ਮਾਰਜਰੀਨ ਵਿੱਚ ਲਗਭਗ ਜ਼ੀਰੋ ਟ੍ਰਾਂਸ ਫੈਟ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਇਹ ਮਾੜੇ ਕੋਲੈਸਟ੍ਰੋਲ ਨੂੰ ਘਟਾਉਣ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ।
ਫੋਰੋਹੀ ਸਲਾਹ ਦਿੰਦੀ ਹੈ ਕਿ ਤੁਸੀਂ ਮਾਰਜਰੀਨ ਜਾਂ ਮੱਖਣ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹੋ, ਪਰ ਵਿੱਚ-ਵਿੱਚ ਸੈਚੂਰੇਟਿਡ ਫੈਟ ਘੱਟ ਵਾਲੇ ਤੇਲਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਵੀ ਕਰੋ। ਯੂਕੇ ਦੇ ਸਿਹਤ ਨਿਰਦੇਸ਼ ਸੈਚੂਰੇਟਿਡ ਫੈਟ ਨੂੰ ਕੈਲੋਰੀਆਂ ਦੇ 10% ਤੋਂ ਘੱਟ ਰੱਖਣ ਦੀ ਸਿਫਾਰਸ਼ ਕਰਦੇ ਹਨ।
3. ਤਲਣ ਲਈ ਜੈਤੂਨ ਦਾ ਤੇਲ ਨਾ ਵਰਤੋ
ਐਕਸਟਰਾ ਵਰਜਿਨ ਆਲਿਵ ਆਇਲ ਲੋਅ ਸਮੋਕ ਪੁਆਇੰਟ ਵਾਲਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਇਸਦਾ ਮਤਲਬ ਹੈ ਕਿ ਜਦੋਂ ਇਸਨੂੰ ਉੱਚ ਤਾਪਮਾਨ ‘ਤੇ ਗਰਮ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਤੇਲ ਦੇ ਲਾਭਦਾਇਕ ਮਿਸ਼ਰਣ ਟੁੱਟਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਨੁਕਸਾਨਦੇਹ ਸਮੱਗਰੀ ਛੱਡਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਲਈ ਇਹ ਸਲਾਦ ‘ਤੇ ਪਾਉਣਾ ਜ਼ਿਆਦਾ ਚੰਗਾ ਹੈ, ਨਾ ਕਿ ਤਲਣ ਲਈ।
ਤਲਣ ਲਈ ਹਾਈ ਸਮੋਕ ਪੁਆਇੰਟ ਵਾਲੇ ਤੇਲ ਵਰਗੇ ਸੂਰਜਮੁਖੀ, ਸਬਜ਼ੀਆਂ ਜਾਂ ਰੈਪਸੀਡ ਤੇਲ ਵਰਤਣਾ ਬਿਹਤਰ ਹੈ। ਇਹ ਉੱਚ ਤਾਪਮਾਨ ‘ਤੇ ਭੀ ਟੁੱਟਦੇ ਨਹੀਂ ਅਤੇ ਸੁਰੱਖਿਆਵਾਂ ਨਾਲ ਪਕਵਾਨ ਤਿਆਰ ਕਰਦੇ ਹਨ।
ਖਾਣਾ ਪਕਾਉਣ ਲਈ ਸਲਾਹ
- ਰੋਜ਼ਾਨਾ ਪਕਵਾਨ ਲਈ: ਸੂਰਜਮੁਖੀ ਜਾਂ ਰੈਪਸੀਡ ਤੇਲ, ਰੈਗੂਲਰ ਆਲਿਵ ਆਇਲ
- ਸਲਾਦ ਜਾਂ ਡ੍ਰੈਸਿੰਗ ਲਈ: ਐਕਸਟਰਾ ਵਰਜਿਨ ਆਲਿਵ ਆਇਲ
- ਤਲਣ ਲਈ: ਹਾਈ ਸਮੋਕ ਪੁਆਇੰਟ ਵਾਲੇ ਤੇਲ, ਜਿਵੇਂ ਸੂਰਜਮੁਖੀ ਜਾਂ ਸਬਜ਼ੀਆਂ ਦਾ ਤੇਲ
- ਸੁਆਦ ਲਈ: ਤਿਲ, ਐਵੋਕਾਡੋ ਜਾਂ ਨਾਰੀਅਲ ਤੇਲ
ਫੋਰੋਹੀ ਕਹਿੰਦੀ ਹੈ, “ਤੇਲ ਦੀ ਕਿਸਮ ‘ਤੇ ਬਹੁਤ ਧਿਆਨ ਦੇਣ ਨਾਲ ਬਜਾਏ ਆਪਣੀ ਸਮੁੱਚੀ ਖੁਰਾਕ ਅਤੇ ਪੋਸ਼ਣ ‘ਤੇ ਧਿਆਨ ਕੇਂਦਰਿਤ ਕਰੋ। ਵੱਖ-ਵੱਖ ਤੇਲਾਂ ਨਾਲ ਪ੍ਰਯੋਗ ਕਰਨਾ ਸੁਆਦ ਅਤੇ ਸਿਹਤ ਦੋਹਾਂ ਲਈ ਲਾਭਦਾਇਕ ਹੈ।”