ਚੰਡੀਗੜ੍ਹ : ਹਿਮਾਚਲ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਪਿਛਲੇ ਦਿਨਾਂ ਦੌਰਾਨ ਹੋਈ ਭਾਰੀ ਬਾਰਿਸ਼ ਨੇ ਨਾ ਸਿਰਫ਼ ਸਥਾਨਕ ਲੋਕਾਂ ਲਈ ਮੁਸੀਬਤਾਂ ਪੈਦਾ ਕੀਤੀਆਂ ਹਨ, ਸਗੋਂ ਇਸ ਦੇ ਪ੍ਰਭਾਵ ਪੰਜਾਬ ਵਿੱਚ ਵੀ ਖੂਬ ਨਜ਼ਰ ਆ ਰਹੇ ਹਨ। ਪਹਾੜਾਂ ਤੋਂ ਵਗਿਆ ਪਾਣੀ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਦਰਿਆਵਾਂ ਵਿੱਚ ਪਹੁੰਚਣ ਨਾਲ ਸੂਬੇ ਦੇ ਹਾਲਾਤ ਬੇਹੱਦ ਗੰਭੀਰ ਬਣ ਗਏ ਹਨ। ਇਸ ਸਮੇਂ ਪੰਜਾਬ ਦਾ ਕੋਈ ਵੀ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ ਹੜ੍ਹਾਂ ਦੀ ਮਾਰ ਤੋਂ ਬਚਿਆ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਸਰਕਾਰੀ ਰਿਪੋਰਟਾਂ ਅਨੁਸਾਰ, ਸਾਰੇ 23 ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਕਿਸੇ ਨਾ ਕਿਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਹੜ੍ਹਾਂ ਨਾਲ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਹੋ ਚੁੱਕੇ ਹਨ।
ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਪੰਜਾਬ ਨੂੰ “ਕੁਦਰਤੀ ਆਫ਼ਤ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਸੂਬਾ” ਐਲਾਨਿਆ ਹੈ। ਸ਼ਹਿਰਾਂ ਵਿੱਚ ਹਾਲਾਤ ਕੁਝ ਹੱਦ ਤੱਕ ਕੰਟਰੋਲ ਵਿੱਚ ਹਨ ਪਰ ਪਿੰਡਾਂ ਦੀ ਤਸਵੀਰ ਕਾਫ਼ੀ ਦਰਦਨਾਕ ਹੈ। ਹੜ੍ਹਾਂ ਕਾਰਨ ਪਿੰਡ ਟਾਪੂਆਂ ਵਿੱਚ ਤਬਦੀਲ ਹੋ ਚੁੱਕੇ ਹਨ, ਜਿੱਥੇ ਲੋਕ ਮਦਦ ਦੀ ਉਡੀਕ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ।
ਦਰਿਆ ਬਣੇ ਹੜ੍ਹ ਦਾ ਕਾਰਣ
ਸਤਲੁਜ, ਬਿਆਸ, ਰਾਵੀ ਅਤੇ ਘੱਗਰ ਦਰਿਆਵਾਂ ਵਿੱਚ ਵਧੇ ਪਾਣੀ ਨੇ ਮਿਲ ਕੇ ਪੰਜਾਬ ਵਿੱਚ ਤਬਾਹੀ ਮਚਾ ਦਿੱਤੀ ਹੈ। ਸਰਕਾਰੀ ਅੰਕੜਿਆਂ ਮੁਤਾਬਕ, 4 ਲੱਖ ਏਕੜ ਤੋਂ ਵੱਧ ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਵਾਲਾ ਖੇਤਰ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਪਾਣੀ ਹੇਠ ਆ ਗਿਆ ਹੈ। ਕਰੀਬ 1400 ਪਿੰਡ ਹੜ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ ਡੁੱਬ ਗਏ ਹਨ।
ਡੈਮਾਂ ਦਾ ਖ਼ਤਰਨਾਕ ਪੱਧਰ
ਭਾਖੜਾ ਡੈਮ ਪਾਣੀ ਨਾਲ ਲਬਾਲਬ ਭਰ ਚੁੱਕਾ ਸੀ ਅਤੇ ਖ਼ਤਰੇ ਦੇ ਨਿਸ਼ਾਨ ਤੋਂ ਸਿਰਫ਼ 1.45 ਫੁੱਟ ਦੂਰ ਸੀ। ਇਸ ਦੇ ਚਲਦਿਆਂ, ਭਾਖੜਾ ਬੀਬੀਐਮਬੀ ਤਕਨੀਕੀ ਕਮੇਟੀ ਦੇ ਫ਼ੈਸਲੇ ਮੁਤਾਬਕ ਡੈਮ ਦੇ ਫਲੱਡ ਗੇਟ ਖੋਲ੍ਹਣ ਪਏ। ਇੱਕ ਵਾਰ ਵਿੱਚ 75,000 ਕਿਊਸਿਕ ਪਾਣੀ ਛੱਡਿਆ ਗਿਆ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਨੰਗਲ ਡੈਮ ਦੇ ਵੀ 18 ਸਮੇਤ ਕੁੱਲ 48 ਫਲੱਡ ਗੇਟ ਖੋਲ੍ਹੇ ਗਏ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਦਰਿਆਵਾਂ ਵਿੱਚ ਪਾਣੀ ਹੋਰ ਵੀ ਵਧ ਗਿਆ।
ਖ਼ਤਰੇ ਵਿੱਚ ਆਏ ਪਿੰਡ
ਸਤਲੁਜ ਵਿੱਚ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਵਧਿਆ ਪਾਣੀ ਹੋਰ ਡਰਾਉਣਾ ਰੂਪ ਲੈ ਗਿਆ। ਨੰਦਲ ਖੇਤਰ ਦੇ ਕਈ ਪਿੰਡ ਇਸ ਦੀ ਲਪੇਟ ਵਿੱਚ ਆ ਗਏ। ਬੀਬੀਐਮਬੀ ਦੇ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਬੁੱਧਵਾਰ ਨੂੰ ਭਾਖੜਾ ਡੈਮ ਦਾ ਪਾਣੀ ਪੱਧਰ 1677.84 ਫੁੱਟ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚ ਗਿਆ ਸੀ।
ਇਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ, ਪੌਂਗ ਡੈਮ ਦਾ ਪਾਣੀ ਪੱਧਰ ਵੀ 1394.47 ਫੁੱਟ ਦਰਜ ਕੀਤਾ ਗਿਆ। ਇੱਕ ਦਿਨ ਵਿੱਚ ਡੈਮ ਵਿੱਚ 1,60,183 ਕਿਊਸਿਕ ਪਾਣੀ ਆਇਆ ਅਤੇ ਇਸ ਦਾ ਬਹੁਤ ਵੱਡਾ ਹਿੱਸਾ — ਕਰੀਬ 99,985 ਕਿਊਸਿਕ — ਫਲੱਡ ਗੇਟਾਂ ਰਾਹੀਂ ਛੱਡਣਾ ਪਿਆ।
ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਚਿੰਤਾ ਵਧੀ
ਲਗਾਤਾਰ ਵਧ ਰਹੇ ਪਾਣੀ ਕਾਰਨ ਪਿੰਡਾਂ ਵਿੱਚ ਰਹਿਣ ਵਾਲੇ ਲੋਕਾਂ ਲਈ ਸਥਿਤੀ ਬਹੁਤ ਹੀ ਡਰਾਉਣੀ ਬਣ ਗਈ ਹੈ। ਜਿੱਥੇ ਲੋਕ ਆਪਣੇ ਘਰ ਛੱਡਣ ਲਈ ਮਜ਼ਬੂਰ ਹਨ, ਉਥੇ ਹੀ ਫਸਲਾਂ, ਪਸ਼ੂ ਅਤੇ ਘਰੇਲੂ ਸਮਾਨ ਵੀ ਪਾਣੀ ਹੇਠ ਆ ਰਿਹਾ ਹੈ।
ਵਿਦਵਾਨਾਂ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਜੇ ਮੌਸਮ ਵਿੱਚ ਸੁਧਾਰ ਨਾ ਆਇਆ ਤਾਂ ਅਗਲੇ ਕੁਝ ਦਿਨਾਂ ਵਿੱਚ ਹਾਲਾਤ ਹੋਰ ਵੀ ਵਿਗੜ ਸਕਦੇ ਹਨ।