ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਕੈਂਸਰ ਇੱਕ ਗੰਭੀਰ ਸਿਹਤ ਸਮੱਸਿਆ ਬਣ ਚੁੱਕੀ ਹੈ। ਛਾਤੀ, ਫੇਫੜੇ ਅਤੇ ਮੂੰਹ ਵਰਗੇ ਕੈਂਸਰ ਦੇ ਮਾਮਲੇ ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਬਹੁਤ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਵਧ ਰਹੇ ਹਨ। ਖਾਸ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਮੂੰਹ ਦਾ ਕੈਂਸਰ ਲੋਕਾਂ ਵਿੱਚ ਜ਼ਿਆਦਾ ਪਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਜਿਸਦਾ ਮੁੱਖ ਕਾਰਨ ਤੰਬਾਕੂ, ਗੁਟਖਾ ਅਤੇ ਹੋਰ ਨਸ਼ੇਵਾਲੇ ਪਦਾਰਥਾਂ ਦੀ ਵਿਆਪਕ ਵਰਤੋਂ ਹੈ। ਹਾਲਾਂਕਿ ਮੂੰਹ ਦਾ ਕੈਂਸਰ ਸਿਰਫ ਇਹਨਾਂ ਕਾਰਨਾਂ ਤੋਂ ਹੀ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ। ਮੂੰਹ ਵਿੱਚ ਲੱਗਣ ਵਾਲੇ ਫੋੜੇ, ਜ਼ਖ਼ਮ ਜਾਂ ਛਾਲੇ ਵੀ ਮੌਤ ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣ ਸਕਦੇ ਹਨ।
ਮਾਹਿਰ ਕੀ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ?
ਦੰਤ ਚਿਕਿਤਸਾ ਵਿੱਚ ਮਾਹਿਰ ਡਾਕਟਰਾਂ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਮੂੰਹ ਵਿੱਚ ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਲਈ ਬਰਸ਼ ਕਰਨ ਜਾਂ ਕੱਟ-ਛੱਟ ਕਰਨ ਕਾਰਨ ਫੋੜੇ ਬਣ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਕਈ ਵਾਰੀ ਇਹ ਫੋੜੇ ਕੁਝ ਦਿਨਾਂ ਤੋਂ ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਤੱਕ ਠੀਕ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੇ, ਜੋ ਕਿ ਮੂੰਹ ਦੇ ਕੈਂਸਰ ਦਾ ਸੰਕੇਤ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ।
ਅਲਸਰ ਤੋਂ ਮੂੰਹ ਦਾ ਕੈਂਸਰ ਕਿਵੇਂ ਬਣਦਾ ਹੈ?
ਮਾਹਿਰਾਂ ਅਨੁਸਾਰ, ਜੇ ਮੂੰਹ ਵਿੱਚ ਕੋਈ ਜ਼ਖ਼ਮ ਜਾਂ ਫੋੜਾ ਬਾਰ-ਬਾਰ ਉਸੇ ਥਾਂ ਤੇ ਬਣ ਰਿਹਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਇਹ ਚਿੰਤਾ ਦਾ ਕਾਰਨ ਹੈ। ਕੁਝ ਫੋੜੇ ਖਾਣ-ਪੀਣ ਨਾਲ ਨਹੀਂ, ਬਲਕਿ ਤੇਜ਼ੀਆਂ ਚੀਜ਼ਾਂ ਜਾਂ ਸੱਟ ਕਾਰਨ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਜੇ ਇਹ ਇੱਕ ਮਹੀਨੇ ਤੱਕ ਠੀਕ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੇ, ਤਾਂ ਮਾਹਿਰ ਸਲਾਹ ਦਿੰਦੇ ਹਨ ਕਿ ਤੁਰੰਤ ਡਾਕਟਰ ਕੋਲ ਜਾਂਚ ਕਰਵਾਈ ਜਾਵੇ।
ਮੂੰਹ ਦੇ ਕੈਂਸਰ ਦੇ ਹੋਰ ਲੱਛਣ
ਮੂੰਹ ਦੇ ਕੈਂਸਰ ਦੇ ਆਮ ਲੱਛਣਾਂ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਿਲ ਹਨ:
- ਮੂੰਹ ਵਿੱਚ ਛਾਲੇ ਜਾਂ ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਲਈ ਨਾ ਠੀਕ ਹੋਣ ਵਾਲੇ ਜ਼ਖ਼ਮ
- ਭੋਜਨ ਨਿਗਲਣ ਵਿੱਚ ਮੁਸ਼ਕਲ
- ਗਲੇ ਵਿੱਚ ਦਰਦ ਜਾਂ ਖਰਾਸ਼
- ਆਵਾਜ਼ ਵਿੱਚ ਤਬਦੀਲੀ
- ਕੰਨ ਵਿੱਚ ਦਰਦ
- ਖੂਨ ਆਉਣਾ
- ਮਸੂੜੇ, ਜੀਭ ਜਾਂ ਗੱਲ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ ਸੋਜ
ਮੂੰਹ ਦੇ ਕੈਂਸਰ ਦੀ ਜਾਂਚ
ਜਾਂਚ ਲਈ, ਡਾਕਟਰ ਪਹਿਲਾਂ ਸਰੀਰਕ ਜਾਂਚ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਬਾਇਓਪਸੀ, ਇਮੇਜਿੰਗ ਟੈਸਟ ਅਤੇ ਐਂਡੋਸਕੋਪੀ ਵਰਗੀ ਪੜਤਾਲਾਂ ਕੀਤੀਆਂ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ।
ਰੋਕਥਾਮ ਦੇ ਤਰੀਕੇ
ਮੂੰਹ ਦੇ ਕੈਂਸਰ ਤੋਂ ਬਚਣ ਲਈ ਸਿਹਤਮੰਦ ਜੀਵਨ ਸ਼ੈਲੀ ਅਹੰਕਾਰ ਹੈ:
- ਦਿਨ ਵਿੱਚ ਦੋ ਵਾਰ ਦੰਦ ਸਾਫ਼ ਕਰੋ ਅਤੇ ਮੂੰਹ ਨੂੰ ਹਮੇਸ਼ਾ ਸਾਫ਼ ਰੱਖੋ
- ਖਾਣ-ਪੀਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਮੂੰਹ ਧੋਵੋ
- ਭੋਜਨ ਨੂੰ ਦੰਦਾਂ ਜਾਂ ਮਸੂੜਿਆਂ ਵਿੱਚ ਫਸਣ ਨਾ ਦਿਓ
- ਤੰਬਾਕੂ, ਗੁਟਖਾ, ਸ਼ਰਾਬ ਅਤੇ ਸਿਗਰਟ ਤੋਂ ਦੂਰ ਰਹੋ
- ਬਹੁਤ ਤੇਜ਼ਾਬ ਵਾਲੇ ਪਦਾਰਥਾਂ ਦਾ ਸੇਵਨ ਨਾ ਕਰੋ
ਮਾਹਿਰਾਂ ਦੀ ਸਲਾਹ ਹੈ ਕਿ ਜੇ ਮੂੰਹ ਵਿੱਚ ਕਿਸੇ ਵੀ ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਲਈ ਜ਼ਖ਼ਮ ਜਾਂ ਸੋਜ ਦਿਖਾਈ ਦੇਵੇ, ਤਾਂ ਤੁਰੰਤ ਡਾਕਟਰੀ ਸਲਾਹ ਲਈ ਜਾਵੇ, ਕਿਉਂਕਿ ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਪੜਤਾਲ ਨਾਲ ਕੈਂਸਰ ਦਾ ਇਲਾਜ ਜ਼ਿਆਦਾ ਪ੍ਰਭਾਵਸ਼ਾਲੀ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।