ਲੁਧਿਆਣਾ/ਚੰਡੀਗੜ੍ਹ – ਮਨੁੱਖੀ ਸਰੀਰ ਵਿੱਚ ਜਿਗਰ (Liver) ਇੱਕ ਅਜਿਹਾ ਅੰਗ ਹੈ, ਜਿਸ ਦੇ ਬਿਨਾਂ ਜੀਵਨ ਦੀ ਕਲਪਨਾ ਨਹੀਂ ਕੀਤੀ ਜਾ ਸਕਦੀ। ਇਹ ਪੌਸ਼ਟਿਕ ਤੱਤਾਂ ਨੂੰ ਮੇਟਾਬੋਲਾਈਜ਼ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਖੂਨ ਨੂੰ ਸਾਫ਼ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਬਲੱਡ ਸ਼ੂਗਰ ਦੇ ਪੱਧਰ ਨੂੰ ਸੰਤੁਲਿਤ ਰੱਖਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਊਰਜਾ ਦਾ ਭੰਡਾਰ ਤਿਆਰ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਪਰ ਅਫ਼ਸੋਸ ਦੀ ਗੱਲ ਹੈ ਕਿ ਅੱਜ ਦੇ ਦੌਰ ਵਿੱਚ ਗੈਰ-ਸਿਹਤਮੰਦ ਜੀਵਨ ਸ਼ੈਲੀ, ਤੇਲ-ਮਸਾਲਿਆਂ ਅਤੇ ਪ੍ਰੋਸੈਸਡ ਖਾਣੇ ਦੀ ਵਧਦੀ ਖਪਤ, ਨਾਲ ਹੀ ਕਸਰਤ ਦੀ ਘਾਟ ਨੇ ਜਿਗਰ ਨਾਲ ਜੁੜੀਆਂ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਵਿੱਚ ਕਾਫ਼ੀ ਵਾਧਾ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਹੈ।
ਖ਼ਾਸ ਕਰਕੇ ਗੈਰ-ਅਲਕੋਹਲਿਕ ਫੈਟੀ ਲੀਵਰ ਡਿਜ਼ੀਜ਼ (NAFLD) ਇੱਕ ਐਸੀ ਬਿਮਾਰੀ ਹੈ ਜੋ ਅੱਜ ਲਗਭਗ ਦੁਨੀਆ ਦੀ ਇੱਕ-ਤਿਹਾਈ ਆਬਾਦੀ ਨੂੰ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਕਰ ਰਹੀ ਹੈ। ਇਹ ਬਿਮਾਰੀ ਸ਼ਰਾਬ ਪੀਣ ਕਾਰਨ ਨਹੀਂ, ਸਗੋਂ ਖ਼ਰਾਬ ਖੁਰਾਕ, ਮੋਟਾਪੇ, ਇਨਸੁਲਿਨ ਰੈਜ਼ਿਸਟੈਂਸ ਅਤੇ ਪਾਚਕ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਦੇ ਅਸੰਤੁਲਨ ਕਾਰਨ ਵਧਦੀ ਹੈ। ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਪੜਾਅ ‘ਚ ਮਰੀਜ਼ ਨੂੰ ਕੋਈ ਸਪੱਸ਼ਟ ਲੱਛਣ ਮਹਿਸੂਸ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੇ, ਪਰ ਜੇ ਸਮੇਂ ਸਿਰ ਧਿਆਨ ਨਾ ਦਿੱਤਾ ਜਾਵੇ ਤਾਂ ਇਹ ਬਿਮਾਰੀ ਗੰਭੀਰ ਰੂਪ ਧਾਰ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਨਾਲ ਨਾਨ-ਅਲਕੋਹਲਿਕ ਸਟੀਟੋਹੈਪੇਟਾਈਟਸ (NASH), ਜਿਗਰ ਵਿੱਚ ਸੋਜ, ਆਕਸੀਡੇਟਿਵ ਤਣਾਅ, ਫਾਈਬਰੋਸਿਸ, ਸਿਰੋਸਿਸ ਅਤੇ ਅੰਤ ਵਿੱਚ ਜਿਗਰ ਦੇ ਕੈਂਸਰ ਦਾ ਖ਼ਤਰਾ ਕਾਫ਼ੀ ਵੱਧ ਸਕਦਾ ਹੈ।
ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਅਧਿਐਨ ‘ਚ ਵੱਡਾ ਖੁਲਾਸਾ
ਤਾਜ਼ਾ ਹੀ ਚੀਨ ਦੀ ਸਨ ਯਾਤ-ਸੇਨ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ, ਫਿਨਲੈਂਡ ਦੀ ਹੇਲਸਿੰਕੀ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਅਤੇ ਜਰਮਨੀ ਦੀ ਲੀਪਜ਼ਿਗ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਦੇ ਵਿਗਿਆਨੀਆਂ ਨੇ ਇੱਕ ਵੱਡਾ ਅਧਿਐਨ ਕੀਤਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਉਮੀਦ ਦੀ ਨਵੀਂ ਕਿਰਨ ਜਗੀ ਹੈ। ਇਸ ਰਿਸਰਚ ਵਿੱਚ 200 ਫੈਟੀ ਲੀਵਰ ਮਰੀਜ਼ ਸ਼ਾਮਲ ਸਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਦੋ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਸਮੂਹਾਂ ਵਿੱਚ ਵੰਡਿਆ ਗਿਆ।
- ਪਹਿਲੇ ਸਮੂਹ ਨੂੰ ਰੋਜ਼ਾਨਾ ਰੋਧਕ ਸਟਾਰਚ (Resistant Starch) ਨਾਲ ਭਰਪੂਰ ਖੁਰਾਕ ਦਿੱਤੀ ਗਈ।
- ਦੂਜਾ ਸਮੂਹ ਆਪਣੀ ਪੁਰਾਣੀ ਆਮ ਖੁਰਾਕ ‘ਤੇ ਹੀ ਰਿਹਾ।
4 ਮਹੀਨਿਆਂ ਬਾਅਦ ਜਦੋਂ ਨਤੀਜੇ ਸਾਹਮਣੇ ਆਏ ਤਾਂ ਪਤਾ ਚੱਲਿਆ ਕਿ ਰੋਧਕ ਸਟਾਰਚ ਵਾਲੇ ਸਮੂਹ ਵਿੱਚ ਜਿਗਰ ਦੀ ਚਰਬੀ 25% ਤੋਂ ਘੱਟ ਕੇ ਕੇਵਲ 13% ਰਹਿ ਗਈ, ਜਦਕਿ ਕੰਟਰੋਲ ਸਮੂਹ ਵਿੱਚ ਇਹ ਕਮੀ ਬਹੁਤ ਹੀ ਘੱਟ ਸੀ (24% ਤੋਂ 21% ਤੱਕ)।
ਰੋਧਕ ਸਟਾਰਚ ਕਿਵੇਂ ਕਰਦਾ ਹੈ ਕਮਾਲ?
ਵਿਗਿਆਨੀਆਂ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਸਾਡੀਆਂ ਅੰਤੜੀਆਂ ਵਿੱਚ ਖਰਬਾਂ ਮਾਈਕ੍ਰੋਬਸ (ਬੈਕਟੀਰੀਆ) ਮੌਜੂਦ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਜੋ ਜਿਗਰ ਦੀ ਚਰਬੀ ਦੇ ਮੇਟਾਬੋਲਿਜ਼ਮ ‘ਤੇ ਗਹਿਰਾ ਪ੍ਰਭਾਵ ਪਾਂਦੇ ਹਨ। ਜੇ ਮਾਈਕ੍ਰੋਬਾਇਓਮ ਅਸੰਤੁਲਿਤ ਹੋ ਜਾਵੇ ਤਾਂ ਜਿਗਰ ਵਿੱਚ ਚਰਬੀ ਇਕੱਠੀ ਹੋਣ ਲੱਗਦੀ ਹੈ।
ਰੋਧਕ ਸਟਾਰਚ ਇੱਕ ਐਸੀ ਡਾਇਟਰੀ ਫਾਈਬਰ ਹੈ ਜੋ ਛੋਟੀ ਆਂਤ ਵਿੱਚ ਨਹੀਂ ਪਚਦਾ, ਸਗੋਂ ਸਿੱਧਾ ਵੱਡੀ ਆਂਤ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚਦਾ ਹੈ। ਉੱਥੇ ਇਹ ਚੰਗੇ ਬੈਕਟੀਰੀਆ ਲਈ ਭੋਜਨ ਦਾ ਕੰਮ ਕਰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਸ਼ਾਰਟ-ਚੇਨ ਫੈਟੀ ਐਸਿਡਸ (SCFAs) ਤਿਆਰ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਇਹ ਐਸਿਡ ਸੋਜਸ਼ ਨੂੰ ਘਟਾਉਂਦੇ ਹਨ, ਇਨਸੁਲਿਨ ਸੰਵੇਦਨਸ਼ੀਲਤਾ ਨੂੰ ਵਧਾਉਂਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਮੈਟਾਬੋਲਿਕ ਸਿਹਤ ਨੂੰ ਬਿਹਤਰ ਬਣਾਉਂਦੇ ਹਨ।
ਰੋਧਕ ਸਟਾਰਚ ਨਾਲ ਭਰਪੂਰ ਭੋਜਨ
ਰੋਧਕ ਸਟਾਰਚ ਨੂੰ ਆਪਣੀ ਖੁਰਾਕ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਕਰਨਾ ਮੁਸ਼ਕਲ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਕੁਝ ਆਮ ਭੋਜਨ ਜੋ ਇਸ ਦੇ ਸਰੋਤ ਹਨ:
- ਉਬਲੇ ਅਤੇ ਠੰਢੇ ਕੀਤੇ ਹੋਏ ਆਲੂ
- ਠੰਢੇ ਚੌਲ
- ਕੇਲਾ (ਖ਼ਾਸ ਕਰਕੇ ਅਧ-ਕੱਚਾ ਕੇਲਾ)
- ਓਟਸ ਅਤੇ ਦਾਲਾਂ
ਇਹਨਾਂ ਭੋਜਨਾਂ ਨੂੰ ਰੋਜ਼ਾਨਾ ਡਾਇਟ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਕਰਕੇ ਜਿਗਰ ਦੀ ਸਿਹਤ ਵਿੱਚ ਕਾਫ਼ੀ ਸੁਧਾਰ ਲਿਆਇਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ।
ਫੈਟੀ ਲੀਵਰ ਤੋਂ ਬਚਣ ਲਈ ਹੋਰ ਨੁਕਤੇ
- ਸਰੀਰਕ ਕਸਰਤ: ਹਰ ਰੋਜ਼ ਘੱਟੋ-ਘੱਟ 30 ਤੋਂ 45 ਮਿੰਟ ਤੱਕ ਟਹਿਲਣਾ, ਸਾਈਕਲ ਚਲਾਉਣਾ ਜਾਂ ਤੈਰਾਕੀ ਕਰਨਾ ਬਹੁਤ ਲਾਭਕਾਰੀ ਹੈ।
- ਬਲੱਡ ਸ਼ੂਗਰ ਕੰਟਰੋਲ ਕਰੋ: ਮਿੱਠੀਆਂ ਚੀਜ਼ਾਂ ਅਤੇ ਸੋਡੇ ਵਰਗੇ ਪਦਾਰਥਾਂ ਤੋਂ ਬਚੋ।
- ਹਰੀਆਂ ਪੱਤੇਦਾਰ ਸਬਜ਼ੀਆਂ ਖਾਓ: ਇਹ ਕੈਲੋਰੀ ਘੱਟ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ ਅਤੇ ਮੋਟਾਪਾ ਦੂਰ ਰੱਖਦੀਆਂ ਹਨ।
- ਪ੍ਰੋਸੈਸਡ ਫੂਡ ਤੋਂ ਦੂਰ ਰਹੋ: ਜੰਕ ਫੂਡ, ਤਲੇ ਹੋਏ ਭੋਜਨ ਅਤੇ ਵਧੇਰੇ ਤੇਲ-ਮਸਾਲਿਆਂ ਵਾਲੇ ਖਾਣੇ ਤੋਂ ਜਿੰਨਾ ਬਚਿਆ ਜਾਵੇ, ਓਨਾ ਹੀ ਚੰਗਾ ਹੈ।
👉 ਸਾਰ ਦੇ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਕਹੀਏ ਤਾਂ ਇਹ ਨਵਾਂ ਅਧਿਐਨ ਦਰਸਾਉਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਕੁਦਰਤੀ ਭੋਜਨ ਅਤੇ ਜੀਵਨ ਸ਼ੈਲੀ ‘ਚ ਬਦਲਾਅ ਕਰਕੇ ਫੈਟੀ ਲੀਵਰ ਵਰਗੀ ਗੰਭੀਰ ਬਿਮਾਰੀ ਨੂੰ ਵੀ ਕੁਝ ਮਹੀਨਿਆਂ ਵਿੱਚ ਕਾਫ਼ੀ ਹੱਦ ਤੱਕ ਰਿਵਰਸ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ।