ਆਜਕੱਲ ਦੀ ਤੇਜ਼ ਰਫ਼ਤਾਰ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਵਿੱਚ ਗਲਤ ਖਾਣ-ਪੀਣ ਦੀਆਂ ਆਦਤਾਂ, ਤਣਾਅ ਅਤੇ ਬੈਠਣ ਵਾਲੀ ਜੀਵਨ ਸ਼ੈਲੀ ਕਾਰਨ ਨੌਜਵਾਨਾਂ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਕਿਸ਼ੋਰ ਉਮਰ ਦੇ ਬੱਚਿਆਂ ਤੱਕ ਦਿਲ ਦੀਆਂ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਦਾ ਸ਼ਿਕਾਰ ਹੋਣ ਲੱਗੇ ਹਨ। ਹਾਲੀਆ ਰਿਸਰਚ ਰਿਪੋਰਟਾਂ ਨੇ ਹੈਰਾਨ ਕਰ ਦੇਣ ਵਾਲਾ ਖ਼ੁਲਾਸਾ ਕੀਤਾ ਹੈ ਕਿ ਦਿਲ ਦੇ ਦੌਰੇ ਦੇ ਮਾਮਲੇ ਪਹਿਲਾਂ ਦੇ ਮੁਕਾਬਲੇ ਦੋਗੁਣੇ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਵੱਧ ਰਹੇ ਹਨ।
ਡਾਕਟਰਾਂ ਦਾ ਮੰਨਣਾ ਹੈ ਕਿ ਜੇਕਰ ਸਮੇਂ ਸਿਰ ਕੁਝ ਸਧਾਰਨ ਆਦਤਾਂ ਅਪਣਾਈਆਂ ਜਾਣ, ਤਾਂ ਇਸ ਖ਼ਤਰੇ ਨੂੰ ਕਾਫ਼ੀ ਹੱਦ ਤੱਕ ਘਟਾਇਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਸਭ ਤੋਂ ਆਸਾਨ ਅਤੇ ਪ੍ਰਭਾਵਸ਼ਾਲੀ ਤਰੀਕਾ ਹੈ ਯੋਗਾ।
ਆਯੁਸ਼ ਮੰਤਰਾਲੇ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਨਿਯਮਤ ਯੋਗ ਅਭਿਆਸ ਸਿਰਫ਼ ਸਰੀਰ ਨੂੰ ਮਜ਼ਬੂਤ ਨਹੀਂ ਬਣਾਉਂਦਾ, ਸਗੋਂ ਦਿਲ ਨੂੰ ਸਿਹਤਮੰਦ ਰੱਖਣ ਵਿੱਚ ਵੀ ਅਹਿਮ ਭੂਮਿਕਾ ਨਿਭਾਉਂਦਾ ਹੈ। ਯੋਗਾ ਨਾਲ ਖੂਨ ਦਾ ਗੇੜ ਸੁਧਰਦਾ ਹੈ, ਦਿਲ ਤੱਕ ਆਕਸੀਜਨ ਦੀ ਸਪਲਾਈ ਵਧਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਨਾੜੀਆਂ ਦੀ ਕਠੋਰਤਾ ਘਟਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਨਾਲ ਤਣਾਅ ਅਤੇ ਚਿੰਤਾ ਵੀ ਘਟਦੇ ਹਨ, ਜੋ ਦਿਲ ਦੇ ਦੌਰੇ ਦੇ ਮੁੱਖ ਕਾਰਨਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਹਨ।
ਇਹ ਹਨ ਕੁਝ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਯੋਗ ਆਸਨ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਅਭਿਆਸ ਦਿਲ ਨੂੰ ਮਜ਼ਬੂਤ ਬਣਾਉਂਦਾ ਹੈ :
1. ਤਾੜ ਆਸਣ (Tadasana)
ਤਾੜ ਆਸਣ ਸਰੀਰ ਨੂੰ ਉੱਪਰ ਵੱਲ ਖਿੱਚਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਸੰਤੁਲਨ ਬਣਾਉਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਨਾਲ ਛਾਤੀ ਦੀਆਂ ਮਾਸਪੇਸ਼ੀਆਂ ਸਰਗਰਮ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ, ਖੂਨ ਦਾ ਸੰਚਾਰ ਤੇਜ਼ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਦਿਲ ਨੂੰ ਵੱਧ ਆਕਸੀਜਨ ਮਿਲਦੀ ਹੈ। ਨਾਲ ਹੀ, ਇਹ ਤਣਾਅ ਨੂੰ ਵੀ ਘਟਾਉਂਦਾ ਹੈ।
2. ਮਾਰਜਾਰੀਆ ਆਸਣ (Marjariasana)
ਇਸ ਆਸਣ ਨੂੰ ਆਮ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਬਿੱਲੀ ਆਸਣ ਵੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਰੀੜ੍ਹ ਦੀ ਹੱਡੀ ਨੂੰ ਲਚਕਦਾਰ ਬਣਾਉਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਸਰੀਰ ਦੀ ਵੱਧ ਚਰਬੀ ਘਟਾਉਣ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਕਿਉਂਕਿ ਮੋਟਾਪਾ ਦਿਲ ਦੀਆਂ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਦਾ ਵੱਡਾ ਕਾਰਨ ਹੈ, ਇਸ ਲਈ ਇਹ ਆਸਣ ਦਿਲ ਲਈ ਬਹੁਤ ਲਾਭਦਾਇਕ ਹੈ।
3. ਤ੍ਰਿਕੋਣ ਆਸਣ (Trikonasana)
ਇਹ ਆਸਣ ਸਰੀਰ ਦੀਆਂ ਕਈ ਮਾਸਪੇਸ਼ੀਆਂ ਨੂੰ ਸਰਗਰਮ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਰੀੜ੍ਹ ਦੀ ਹੱਡੀ, ਪੱਟਾਂ, ਗੋਡਿਆਂ ਅਤੇ ਛਾਤੀ ‘ਤੇ ਇਸਦਾ ਸਕਾਰਾਤਮਕ ਅਸਰ ਪੈਂਦਾ ਹੈ। ਨਾਲ ਹੀ, ਇਹ ਤਣਾਅ ਅਤੇ ਚਿੰਤਾ ਨੂੰ ਘਟਾਉਂਦਾ ਹੈ।
4. ਵੀਰਭਦਰ ਆਸਣ (Virabhadrasana)
ਵੀਰਭਦਰ ਆਸਣ ਸਰੀਰ ਨੂੰ ਤਾਕਤਵਰ ਅਤੇ ਲਚਕਦਾਰ ਬਣਾਉਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਨਾਲ ਦਿਲ ਵੱਲ ਖੂਨ ਦਾ ਸੰਚਾਰ ਬਿਹਤਰ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਨਾੜੀਆਂ ਵਿੱਚ ਰੁਕਾਵਟ ਦੀ ਸੰਭਾਵਨਾ ਘਟਦੀ ਹੈ। ਨਿਯਮਤ ਅਭਿਆਸ ਛਾਤੀ, ਮੋਢਿਆਂ ਅਤੇ ਪੱਟਾਂ ਦੀਆਂ ਮਾਸਪੇਸ਼ੀਆਂ ਨੂੰ ਮਜ਼ਬੂਤ ਕਰਦਾ ਹੈ।
5. ਉਤਕਾਟ ਆਸਣ (Utkatasana)
ਇਹ ਆਸਣ ਮੋਢਿਆਂ, ਪਿੱਠ ਅਤੇ ਲੱਤਾਂ ਨੂੰ ਮਜ਼ਬੂਤ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਨਾਲ ਹੀ, ਇਹ ਖੂਨ ਦੇ ਗੇੜ ਨੂੰ ਤੇਜ਼ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਛਾਤੀ ਵਿੱਚ ਰੁਕਾਵਟ ਦਾ ਖ਼ਤਰਾ ਘੱਟ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਆਸਣ ਨਾਲ ਕੈਲੋਰੀ ਬਰਨ ਵੀ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ, ਜੋ ਵਜ਼ਨ ਘਟਾਉਣ ਵਿੱਚ ਮਦਦਗਾਰ ਹੈ।
👉 ਜੇ ਤੁਸੀਂ ਦਿਲ ਦੀਆਂ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਤੋਂ ਬਚਣਾ ਚਾਹੁੰਦੇ ਹੋ ਤਾਂ ਆਪਣੀ ਰੋਜ਼ਾਨਾ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਵਿੱਚ ਇਨ੍ਹਾਂ ਯੋਗ ਆਸਨਾਂ ਨੂੰ ਸ਼ਾਮਲ ਕਰੋ। ਸਿਰਫ਼ ਕੁਝ ਮਿੰਟਾਂ ਦਾ ਨਿਯਮਤ ਅਭਿਆਸ ਤੁਹਾਡੇ ਦਿਲ ਨੂੰ ਸਾਲਾਂ ਤੱਕ ਸਿਹਤਮੰਦ ਰੱਖ ਸਕਦਾ ਹੈ।