ਭਾਰਤੀ ਰਸੋਈ ਵਿੱਚ ਦਾਲਚੀਨੀ ਦੀ ਆਪਣੀ ਵਿਲੱਖਣ ਮਹੱਤਤਾ ਹੈ। ਇਹ ਸਿਰਫ਼ ਖਾਣੇ ਨੂੰ ਸੁਆਦਿਸ਼ਟ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਹੀ ਨਹੀਂ, ਬਲਕਿ ਇੱਕ ਪ੍ਰਭਾਵਸ਼ਾਲੀ ਦਵਾਈ ਵਜੋਂ ਵੀ ਵਰਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਦਾਲਚੀਨੀ ਨੂੰ ਜ਼ੁਕਾਮ, ਖੰਘ ਅਤੇ ਹਜ਼ਮ ਨਾਲ ਜੁੜੀਆਂ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਵਿੱਚ ਬਹੁਤ ਲਾਭਦਾਇਕ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਦੀ ਖੁਸ਼ਬੂ ਖਾਣੇ ਦੇ ਸੁਆਦ ਨੂੰ ਕਈ ਗੁਣਾ ਵਧਾ ਦਿੰਦੀ ਹੈ।
ਪਰ ਹੈਰਾਨੀ ਦੀ ਗੱਲ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਬਾਜ਼ਾਰਾਂ ਵਿੱਚ ਮਿਲ ਰਹੀ ਹਰ ਦਾਲਚੀਨੀ ਅਸਲੀ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੀ। ਅਕਸਰ ਅਸਲੀ ਦਾਲਚੀਨੀ ਦੀ ਥਾਂ ਹੋਰ ਦਰੱਖਤਾਂ ਦੀ ਛਿੱਲ ਵੇਚੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ, ਜੋ ਸਿਹਤ ਲਈ ਨੁਕਸਾਨਦੇਹ ਸਾਬਤ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਕੁਝ ਵਪਾਰੀ ਲੋਕ ਲਾਭ ਕਮਾਉਣ ਲਈ ਕੈਸੀਆ ਅਤੇ ਅਮਰੂਦ ਦੇ ਦਰੱਖਤਾਂ ਦੀ ਛਿੱਲ ਨੂੰ ਪੈਕ ਕਰਕੇ “ਦਾਲਚੀਨੀ” ਦੇ ਨਾਂ ‘ਤੇ ਵੇਚਦੇ ਹਨ। ਦੋਵੇਂ ਦੀ ਛਿੱਲ ਦਿਖਣ ਵਿੱਚ ਬਿਲਕੁਲ ਦਾਲਚੀਨੀ ਵਰਗੀ ਲੱਗਦੀ ਹੈ, ਇਸ ਕਰਕੇ ਆਮ ਖਰੀਦਦਾਰ ਲਈ ਅਸਲੀ-ਨਕਲੀ ਦੀ ਪਛਾਣ ਕਰਨਾ ਮੁਸ਼ਕਲ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਦੱਖਣੀ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਅਸਲੀ ਦਾਲਚੀਨੀ ਦੀ ਖੇਤੀ ਵੱਡੇ ਪੱਧਰ ‘ਤੇ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਦਾਲਚੀਨੀ ਦੇ ਰੁੱਖ ਦੀ ਛਿੱਲ ਨੂੰ ਧਿਆਨ ਨਾਲ ਕੱਟ ਕੇ ਸੁਕਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਫਿਰ ਇਸਨੂੰ ਬਾਜ਼ਾਰਾਂ ਵਿੱਚ ਪੈਕ ਕਰਕੇ ਵੇਚਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਪਰ ਜਿਹੜੀ ਦਾਲਚੀਨੀ ਕੈਸੀਆ ਜਾਂ ਅਮਰੂਦ ਦੇ ਰੁੱਖ ਤੋਂ ਬਣਾਈ ਜਾਂਦੀ ਹੈ, ਉਹ ਅਸਲੀ ਦਾਲਚੀਨੀ ਜਿੰਨੀ ਗੁਣਵੱਤਾ ਵਾਲੀ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੀ ਅਤੇ ਸਿਹਤ ‘ਤੇ ਮਾੜਾ ਪ੍ਰਭਾਵ ਪਾ ਸਕਦੀ ਹੈ।
ਅਸਲੀ ਤੇ ਨਕਲੀ ਦਾਲਚੀਨੀ ਪਛਾਣਣ ਦੇ ਤਰੀਕੇ
✅ ਬਾਹਰੀ ਰੂਪ ਤੇ ਬਣਾਵਟ
ਅਸਲੀ ਦਾਲਚੀਨੀ ਦੀ ਛਿੱਲ ਬਹੁਤ ਮੁਲਾਇਮ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਅੰਦਰੋਂ ਭਰੀ ਹੋਈ ਲੱਗਦੀ ਹੈ। ਵਿਰੋਧ ਵਿੱਚ, ਕੈਸੀਆ ਅਤੇ ਅਮਰੂਦ ਦੀ ਛਿੱਲ ਬਾਹਰੋਂ ਖੁਰਦਰੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਅੰਦਰੋਂ ਖੋਖਲੀ ਮਿਲਦੀ ਹੈ। ਅਸਲੀ ਦਾਲਚੀਨੀ ਆਸਾਨੀ ਨਾਲ ਟੁੱਟ ਜਾਂਦੀ ਹੈ, ਜਦਕਿ ਨਕਲੀ ਨੂੰ ਤੋੜਨ ਲਈ ਵੱਧ ਜ਼ੋਰ ਲਗਾਉਣਾ ਪੈਂਦਾ ਹੈ।
✅ ਖੁਸ਼ਬੂ ਰਾਹੀਂ ਪਛਾਣ
ਅਸਲੀ ਦਾਲਚੀਨੀ ਨੂੰ ਸੁੰਘਣ ‘ਤੇ ਬਹੁਤ ਹੀ ਮੋਹਕ ਤੇ ਮਿੱਠੀ ਖੁਸ਼ਬੂ ਆਉਂਦੀ ਹੈ, ਜੋ ਤੁਰੰਤ ਹੀ ਪਹਚਾਣੀ ਜਾ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਨਕਲੀ ਦਾਲਚੀਨੀ ਵਿੱਚ ਬਿਲਕੁਲ ਵੀ ਖੁਸ਼ਬੂ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੀ ਜਾਂ ਕਈ ਵਾਰ ਬੇਸੁਆਦ ਗੰਧ ਆ ਸਕਦੀ ਹੈ।
✅ ਸੁਆਦ ਦੀ ਜਾਂਚ
ਅਸਲੀ ਦਾਲਚੀਨੀ ਦਾ ਸੁਆਦ ਹਲਕਾ ਮਿੱਠਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਜਦਕਿ ਨਕਲੀ ਦਾਲਚੀਨੀ ਦਾ ਸੁਆਦ ਫਿੱਕਾ ਅਤੇ ਬੇਸੁਆਦ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਜੇ ਤੁਸੀਂ ਖਰੀਦਦਾਰੀ ਦੌਰਾਨ ਹਲਕਾ ਜਿਹਾ ਚੱਖ ਲਓ ਤਾਂ ਅਸਲੀ ਤੇ ਨਕਲੀ ਵਿੱਚ ਤੁਰੰਤ ਫ਼ਰਕ ਸਮਝ ਆ ਸਕਦਾ ਹੈ।
ਨਤੀਜਾ
ਦਾਲਚੀਨੀ ਵਰਗਾ ਕੀਮਤੀ ਮਸਾਲਾ ਸਿਹਤ ਲਈ ਬਹੁਤ ਲਾਭਦਾਇਕ ਹੈ, ਪਰ ਜੇ ਇਹ ਨਕਲੀ ਹੋਵੇ ਤਾਂ ਸਰੀਰ ‘ਤੇ ਉਲਟਾ ਪ੍ਰਭਾਵ ਪਾ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਲਈ, ਦਾਲਚੀਨੀ ਖਰੀਦਦੇ ਸਮੇਂ ਹਮੇਸ਼ਾ ਇਸਦੀ ਬਣਾਵਟ, ਖੁਸ਼ਬੂ ਅਤੇ ਸੁਆਦ ਦੀ ਜਾਂਚ ਜ਼ਰੂਰ ਕਰੋ ਤਾਂ ਜੋ ਤੁਸੀਂ ਨਕਲੀ ਦੇ ਝਾਂਸੇ ਤੋਂ ਬਚ ਸਕੋ।