ਸਵੇਰੇ ਉੱਠਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਪੇਟ ਦਾ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਸਾਫ਼ ਹੋਣਾ ਸਿਹਤਮੰਦ ਜੀਵਨ ਦੀ ਬੁਨਿਆਦ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਜੇ ਟੱਟੀ ਠੀਕ ਤਰ੍ਹਾਂ ਨਾ ਆਵੇ, ਤਾਂ ਸਾਰਾ ਦਿਨ ਥਕਾਵਟ, ਭਾਰਾਪਣ ਅਤੇ ਭੁੱਖ ਨਾ ਲੱਗਣ ਵਰਗੀਆਂ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਬਣੀਆਂ ਰਹਿੰਦੀਆਂ ਹਨ। ਅੰਤੜੀਆਂ ਦੀ ਸਿਹਤ ਸਿਰਫ ਪਾਚਨ ਤੱਕ ਸੀਮਿਤ ਨਹੀਂ, ਸਗੋਂ ਇਹ ਸਰੀਰ ਦੀ ਪ੍ਰਤੀਰੋਧਕ ਸ਼ਕਤੀ, ਊਰਜਾ ਦੇ ਪੱਧਰ ਅਤੇ ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਦੀ ਸਿਹਤ ‘ਤੇ ਵੀ ਸਿੱਧਾ ਅਸਰ ਪਾਉਂਦੀ ਹੈ। ਮਾਹਿਰਾਂ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਕਈ ਵਾਰ ਅਸੀਂ ਟਾਇਲਟ ਜਾਂ ਸ਼ੌਚ ਕਰਦੇ ਸਮੇਂ ਕੁਝ ਐਹੋ ਜਿਹੀਆਂ ਗਲਤੀਆਂ ਕਰ ਬੈਠਦੇ ਹਾਂ ਜੋ ਕਬਜ਼, ਫੁੱਲਣਾ, ਬਵਾਸੀਰ, ਗੁਦਾ ਫਿਸ਼ਰ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਗੰਭੀਰ ਅੰਤੜੀਆਂ ਦੀਆਂ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਤੱਕ ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ। ਹਾਰਵਰਡ, ਸਟੈਨਫੋਰਡ ਅਤੇ ਏਮਜ਼ ਤੋਂ ਤਾਲੀਮ ਪ੍ਰਾਪਤ ਗੈਸਟ੍ਰੋਐਂਟਰੌਲੋਜਿਸਟ ਡਾ. ਸੌਰਭ ਸੇਠੀ ਨੇ ਇਸ ਸਬੰਧੀ ਕੁਝ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਸਲਾਹਾਂ ਦਿੱਤੀਆਂ ਹਨ, ਜੋ ਅੰਤੜੀਆਂ ਦੀ ਸਿਹਤ ਦੀ ਰੱਖਿਆ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਮਦਦਗਾਰ ਹਨ।
1️⃣ ਟਾਇਲਟ ‘ਤੇ ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਬੈਠਣ ਤੋਂ ਬਚੋ
ਡਾ. ਸੇਠੀ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਟਾਇਲਟ ‘ਤੇ ਬਹੁਤ ਦੇਰ ਬੈਠਣਾ ਅਤੇ ਬਾਰ-ਬਾਰ ਤਣਾਅ ਕਰਨਾ ਗੁਦਾ ਖੇਤਰ ‘ਤੇ ਵਾਧੂ ਦਬਾਅ ਪੈਦਾ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਬਵਾਸੀਰ (ਹੈਮੋਰੋਇਡਸ) ਅਤੇ ਗੁਦਾ ਫਿਸ਼ਰ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਜੇ 10 ਮਿੰਟਾਂ ਅੰਦਰ ਟੱਟੀ ਆਸਾਨੀ ਨਾਲ ਨਹੀਂ ਆ ਰਹੀ, ਤਾਂ ਜ਼ਬਰਦਸਤੀ ਕਰਨ ਦੀ ਬਜਾਏ ਕੁਝ ਸਮੇਂ ਬਾਅਦ ਮੁੜ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰਨੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਨਾਲ ਪਾਚਨ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ‘ਤੇ ਬੇਲੋੜਾ ਦਬਾਅ ਨਹੀਂ ਪੈਂਦਾ।
2️⃣ ਦਰਦ ਨਿਵਾਰਕ ਦਵਾਈਆਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਸੀਮਿਤ ਕਰੋ
ਪੈਰਾਸੀਟਾਮੋਲ, ਆਈਬਿਊਪਰੋਫ਼ੈਨ ਜਿਹੀਆਂ ਦਰਦ ਨਿਵਾਰਕ ਦਵਾਈਆਂ ਦਾ ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਤੱਕ ਸੇਵਨ ਅੰਤੜੀਆਂ ਦੀ ਸਿਹਤ ਲਈ ਹਾਨੀਕਾਰਕ ਹੈ। ਇਹ ਦਵਾਈਆਂ ਅੰਤੜੀਆਂ ਵਿੱਚ ਸੋਜ, ਅਲਸਰ ਅਤੇ ਖੂਨ ਵਗਣ ਦਾ ਜੋਖਮ ਵਧਾਉਂਦੀਆਂ ਹਨ ਅਤੇ ਚੰਗੇ ਬੈਕਟੀਰੀਆ ਦੇ ਸੰਤੁਲਨ ਨੂੰ ਵੀ ਖ਼ਰਾਬ ਕਰ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ। ਦਰਦ ਹੋਣ ‘ਤੇ ਘੱਟੋ-ਘੱਟ ਖੁਰਾਕ ਲਓ ਅਤੇ ਡਾਕਟਰੀ ਸਲਾਹ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਲਈ ਵਰਤੋ।
3️⃣ ਅੰਤੜੀਆਂ ਦਾ ਕੁਦਰਤੀ ਪੈਟਰਨ ਸਮਝੋ
ਹਰ ਵਿਅਕਤੀ ਦੀ ਅੰਤੜੀਆਂ ਦੀ ਗਤੀ ਵੱਖਰੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਹਰ ਰੋਜ਼ ਟੱਟੀ ਆਉਂਦੀ ਹੈ, ਤਾਂ ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਦੋ-ਤਿੰਨ ਦਿਨਾਂ ਦੇ ਅੰਤਰਾਲ ‘ਤੇ। ਆਮ ਟੱਟੀ ਨਰਮ, ਆਸਾਨੀ ਨਾਲ ਲੰਘਣ ਵਾਲੀ ਅਤੇ ਸੌਸੇਜ ਜਾਂ ਸੱਪ ਵਰਗੀ ਹੋਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ। ਜੇ ਅਚਾਨਕ ਕਬਜ਼, ਦਰਦ ਜਾਂ ਟੱਟੀ ਦੇ ਪੈਟਰਨ ਵਿੱਚ ਬਦਲਾਅ 3 ਦਿਨ ਤੋਂ ਵੱਧ ਰਹੇ, ਤਾਂ ਡਾਕਟਰ ਨਾਲ ਸੰਪਰਕ ਕਰੋ।
4️⃣ ਫਾਈਬਰ ਨਾਲ ਭਰਪੂਰ ਖੁਰਾਕ ਲਓ
ਫਾਈਬਰ ਪਾਚਨ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਨੂੰ ਸਿਹਤਮੰਦ ਰੱਖਣ ਲਈ ਸਭ ਤੋਂ ਜ਼ਰੂਰੀ ਤੱਤ ਹੈ। ਇਹ ਟੱਟੀ ਨੂੰ ਨਰਮ ਕਰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਆਸਾਨੀ ਨਾਲ ਬਾਹਰ ਨਿਕਲਣ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਆਪਣੀ ਖੁਰਾਕ ਵਿੱਚ ਫਲ, ਹਰੀ ਸਬਜ਼ੀਆਂ, ਸਾਬਤ ਅਨਾਜ, ਦਾਲਾਂ ਅਤੇ ਬੀਨਜ਼ ਸ਼ਾਮਲ ਕਰੋ। ਫਾਈਬਰ ਚੰਗੇ ਬੈਕਟੀਰੀਆ ਨੂੰ ਪੋਸ਼ਣ ਦੇ ਕੇ ਅੰਤੜੀਆਂ ਦੀ ਸਿਹਤ ਨੂੰ ਮਜ਼ਬੂਤ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਨਾਲ ਹੀ, ਕਾਫ਼ੀ ਪਾਣੀ ਪੀਣਾ ਵੀ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ, ਨਹੀਂ ਤਾਂ ਕਬਜ਼ ਦੀ ਸਮੱਸਿਆ ਵਧ ਸਕਦੀ ਹੈ।
5️⃣ ਮਿੱਠੇ ਪਦਾਰਥ ਅਤੇ ਪ੍ਰੋਸੈਸਡ ਮੀਟ ਤੋਂ ਦੂਰ ਰਹੋ
ਸੋਡਾ, ਸ਼ੱਕਰ ਵਾਲੇ ਪੀਣ ਵਾਲੇ ਪਦਾਰਥ, ਬੇਕਨ, ਸੌਸੇਜ ਅਤੇ ਹੋਰ ਪ੍ਰੋਸੈਸਡ ਮੀਟ ਅੰਤੜੀਆਂ ਦੀ ਸਿਹਤ ਨੂੰ ਖ਼ਰਾਬ ਕਰਦੀਆਂ ਹਨ। ਇਹ ਸੋਜਸ਼ ਪੈਦਾ ਕਰਦੀਆਂ ਹਨ ਅਤੇ ਚੰਗੇ ਬੈਕਟੀਰੀਆ ਦੇ ਸੰਤੁਲਨ ਨੂੰ ਤੋੜਦੀਆਂ ਹਨ। ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਵਿੱਚ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਵੱਧ ਵਰਤੋਂ ਨਾਲ ਚਿੜਚਿੜਾ ਟੱਟੀ ਸਿੰਡਰੋਮ (IBS) ਅਤੇ ਕੋਲਨ ਕੈਂਸਰ ਦਾ ਖ਼ਤਰਾ ਵਧ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਦੀ ਬਜਾਏ, ਪਾਣੀ, ਬਿਨਾਂ ਮਿੱਠੇ ਫਲਾਂ ਦੇ ਰਸ ਜਾਂ ਹਰਬਲ ਚਾਹ ਪੀਣਾ ਸਿਹਤ ਲਈ ਬਿਹਤਰ ਹੈ।
ਸਹੀ ਬੈਠਣ ਦੀ ਪੋਜੀਸ਼ਨ ਵੀ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ
ਟਾਇਲਟ ‘ਤੇ ਬੈਠਣ ਸਮੇਂ ਪੈਰਾਂ ਨੂੰ ਹਲਕਾ ਜਿਹਾ ਉੱਚਾ ਕਰਕੇ ਬੈਠਣਾ ਅੰਤੜੀਆਂ ਦੀ ਗਤੀ ਨੂੰ ਆਸਾਨ ਬਣਾਉਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਲਈ ਸਟੂਲ ਜਾਂ ਛੋਟੀ ਪੇੜੀ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕੀਤੀ ਜਾ ਸਕਦੀ ਹੈ।
ਡਾ. ਸੌਰਭ ਸੇਠੀ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਸਿਰਫ਼ ਸਹੀ ਖੁਰਾਕ ਹੀ ਨਹੀਂ, ਸਗੋਂ ਇਹ ਸਧਾਰਣ ਟਾਇਲਟ ਆਦਤਾਂ ਅਪਣਾਉਣ ਨਾਲ ਵੀ ਅੰਤੜੀਆਂ ਦੀ ਸਿਹਤ ਮਜ਼ਬੂਤ ਰਹਿੰਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਕਈ ਗੰਭੀਰ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਤੋਂ ਬਚਾਵ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ।